initial translation
svn path=/trunk/; revision=6027
This commit is contained in:
307
projects/wsis/wsis-and-software.nl.xhtml
Normal file
307
projects/wsis/wsis-and-software.nl.xhtml
Normal file
@@ -0,0 +1,307 @@
|
||||
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>
|
||||
|
||||
<html>
|
||||
<head>
|
||||
<title>WSIS en de uitdagingen voor software</title>
|
||||
</head>
|
||||
|
||||
<body>
|
||||
<center>
|
||||
<h1>WSIS en de uitdagingen van software</h1>
|
||||
|
||||
<h3>
|
||||
<a href="/about/greve/greve.html">Georg C.F. Greve</a><br />
|
||||
voorzitter van de Free Software Foundation Europa (FSFE)
|
||||
</h3>
|
||||
</center>
|
||||
|
||||
<br />
|
||||
|
||||
<h3>Inleiding: De rol van software in onze geïnformatiseerde wereld</h3>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Software is macht in het hele digitale gebeuren. Of zoals professor
|
||||
Lawrence Lessig stelde: Code bepaalt wat je kan en niet kan (mag en niet
|
||||
mag) in de digitale leefwereld, net zoals wetten dat bepalen in je eigen
|
||||
leefwereld.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
In het noordelijk halfrond zijn de meeste mensen voor alledaagse zaken,
|
||||
zoals communicatie en opleidingen, nu reeds in grote mate afhankelijk van
|
||||
software. In het zuidelijk halfrond is deze afhankelijkheid nog veel lager,
|
||||
maar dat kan snel veranderen als de projecten voor computeralfabetisering
|
||||
en logistieke steun het verhoopte effect hebben. De afhankelijkheid zal nog
|
||||
groter zijn dan in het noorden aangezien ze geen 'verouderde' analoge
|
||||
infrastructuur hebben om op terug te vallen.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
De meeste mensen beseffen amper wanneer ze met software aan het werken
|
||||
zijn. Professor Weizenbaum voorspelde jaren geleden al dat de meerderheid
|
||||
van de softwaregebruikers nauwelijks of niet beseffen dat ze software
|
||||
gebruiken, tenzij je ze voor een toestel zet dat overduidelijk een computer
|
||||
is. De GSM is hier een mooi voorbeeld van. Met de huidige trend om de PC
|
||||
steeds meer in de huiskamer te integreren als mediacenter zal dit
|
||||
effect snel toenemen.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Software is eigenlijk een verzameling gecodeerde vaardigheden. De mate
|
||||
waarin je toegang hebt tot die code bepaalt ook je mogelijkheden om te
|
||||
communiceren met anderen en zelfs je kansen op scholing en werk. Kortom,
|
||||
de toegankelijkheid van software bepaalt je kansen in de
|
||||
geïnformatiseerde samenleving.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Als specifieke vaardigheden van enkele personen gebundeld worden tot
|
||||
software, kan de hele gemeenschap taken uitvoeren waarvoor ze eigenlijk
|
||||
de vaardigheden missen. Een voorbeeld hiervan zijn de
|
||||
fotobewerkingsprogramma's. Hier is het kennen van enkele symbolen al
|
||||
voldoende om met een eenvoudige muisklik de meest ingewikkelde Fast Fourier
|
||||
Transformaties (FFT) uit te voeren.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Terwijl veel vragen over software nauw verband houden met de zaken die
|
||||
besproken werden op de wereldtop over de geïnformatiseerde samenleving
|
||||
(WSIS), bemoeilijkte de erkenning van de culturele impact van software
|
||||
vaak de discussies.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<h3>Het conflict tussen de softwaremodellen</h3>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
In tegenstelling tot de meeste regeringen, die software alleen als een
|
||||
economisch gegeven bekijken, hebben enkele grote bedrijven de politieke
|
||||
macht van software ontdekt. Door software hun eigendom te maken krijgen ze
|
||||
absolute macht over de gebruikers -- particulieren, andere bedrijven en
|
||||
regeringen -- en kunnen zo bepalen aan welke regels zij zich moeten houden.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Niet vrije software blijft altijd onder controle van de licentiegever,
|
||||
nooit van de gebruiker. Met de hedendaagse wereldwijde netwerken kan de
|
||||
controle zelfs van op afstand uitgeoefend worden, ongeacht het om
|
||||
particulieren of regeringen gaat.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Deze afhankelijkheid van niet vrije software is zeer besmettelijk..
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Protocollen worden geheim gehouden en bestaande standaards worden
|
||||
verbroken. Deze protocollen worden niet geheim gehouden omdat ze
|
||||
waardevol zijn. Ze halen hun waarde alleen uit het feit dat ze geheim zijn.
|
||||
Het bedrijf Microsoft heeft duidelijke voorbeelden van beide situaties,
|
||||
er is de
|
||||
<a href="/projects/ms-vs-eu/ms-vs-eu.html">Europese kartelzaak</a>
|
||||
en de
|
||||
<a
|
||||
href="http://www.nwfusion.com/news/2000/0511kerberos.html">
|
||||
aanpassingen aan de Kerberos standaard</a>.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Het tegenovergestelde model van de niet vrije software wil die
|
||||
afhankelijkheid van een eigenaar uitsluiten en alle gebruikers van de
|
||||
software gelijke rechten geven. Deze rechten worden gedefinieerd door
|
||||
de volgende vier fundamentele vrijheden: De vrijheid de software te mogen
|
||||
gebruiken hoe, waar en wanneer men wil. De vrijheid de software te
|
||||
bestuderen. De vrijheid de software te veranderen. De vrijheid de software
|
||||
te mogen verdelen zowel in originele als in aangepaste vorm.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Dit softwaremodel wordt
|
||||
<a href="/documents/freesoftware.html">Vrije Software</a> genoemd.
|
||||
Soms noemt men het "Open Bron", een naam bedacht door marketing
|
||||
mensen in 1998 om meer risicokapitaal aan te kunnen trekken. Dit begrip
|
||||
wordt tegenwoordig vaak misbruikt om niet vrij software onder het mom van
|
||||
Vrije Software te verkopen.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Andere veelgebruikte synoniemen zoals "FOSS" -- voor "Free and Open
|
||||
Source Software" -- en "FLOSS" -- voor "Free, Libre and Open Source
|
||||
Software" -- zijn letterwoorden die weinig aan de verbeelding overlaten
|
||||
en op een duidelijke manier mee de ideologie willen verspreiden dat we
|
||||
van software geen politiek thema moeten maken.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Aangezien al de benamingen synoniemen zijn, zullen we voor de
|
||||
eenduidigheid in dit document steeds de term Vrije Software gebruiken.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<h3>Vrije Software op WSIS</h3>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
De vrije softwaregroepen werden pas betrokken bij het WSIS tijdens
|
||||
<a href="/projects/wsis/debriefing-paris.html">
|
||||
de tussentijdse ontmoeting in Parijs (juni 2003)</a>.
|
||||
Op dat moment waren de
|
||||
producenten van niet vrije software er al in geslaagd de politieke
|
||||
gevolgen van softwarekeuze uit de teksten te weren, door de verschillen
|
||||
tussen de modellen voor te stellen als een puur technische kwestie.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
De zaken die verband houden met deze
|
||||
<a href="/projects/wsis/issues.html">intellectuele verarming,
|
||||
de gelijke en volledige toegang tot software, kortom alles wat de
|
||||
digitale culturele technieken betreft</a>,
|
||||
worden voor het WSIS besproken door de
|
||||
<a href="http://www.wsis-pct.org">Patents, Copyrights and Trademarks
|
||||
(PCT) Working Group</a>.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Dankzij een gezamenlijke actie van de PCT-groep en enkele regeringen,
|
||||
vooral de Braziliaanse, is men gestopt met het verwijderen van de
|
||||
bedenkingen over software uit de documenten. Er is eerder een
|
||||
omgekeerde trend ontstaan.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Deze positieve trend zette zich voort in de daaropvolgende
|
||||
voorbereidende vergaderingen, waar vrije software, patenten, het
|
||||
copyright en het handelsmerk de meest controversiële onderwerpen
|
||||
bleven.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Terwijl op de WSIS het debat over
|
||||
<a href="/projects/wsis/fs.html">het belang van vrije software in
|
||||
relatie tot de fundamentele belangen van de maatschappij</a> nog in volle
|
||||
gang was, werd er, na aandringen van de PCT-groep, toch een duidelijke
|
||||
stelling ingenomen over <a href="/projects/wsis/ps-20030923.html">de
|
||||
gevolgen van softwarekeuze en die van vrije software in het
|
||||
bijzonder</a>:
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p class="indent">
|
||||
"Software is zowel het medium voor, als de vormgevende structuur van
|
||||
het hele digitale gebeuren. Het hele informatietijdperk zal erop gebouwd
|
||||
worden. Alhoewel vrije software slechts werd voorgesteld als een model
|
||||
voor technische ontwikkeling, is het veel meer dan dat. Het is een model
|
||||
dat garant moet staan voor gelijke kansen en volledige vrijheid voor
|
||||
regeringen, economieën en de hele samenleving. Het geeft een realistisch
|
||||
model dat op alle deelgebieden van de samenleving kan toegepast worden.
|
||||
Het kan de concurrentie en innovatie van software nieuw leven
|
||||
inblazen en is de beste garantie om iedereen de kans te geven deel te
|
||||
nemen aan een welvarende informatie- en kennismaatschappij."
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Wat later werd
|
||||
<a href="/projects/wsis/cs-benchmarks-03-11-14.html">vrije software
|
||||
als essentieel referentiepunt</a> verkozen:
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p class="indent">
|
||||
"Software wordt de belangrijkste culturele techniek van het digitale
|
||||
tijdperk en toegang tot de software zal dan ook bepalen wie wel en niet
|
||||
kan deelnemen aan de geïnformatiseerde wereld. Vrije Software met zijn
|
||||
vier principiële vrijheden -- vrij gebruik, vrije studie, recht om de
|
||||
software te veranderen en recht om hem te verdelen -- wordt een
|
||||
essentiële bouwsteen voor een versterkende, makkelijk uitbreidbare en
|
||||
alles omvattende digitale samenleving. We mogen geen enkel softwaremodel
|
||||
verbieden of tegenwerken, maar moeten wel de Vrij Software promoten voor
|
||||
de unieke sociale, opvoedkundige, wetenschappelijke, politieke en
|
||||
economische voordelen en kansen die het ons biedt."
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Ondanks de massieve steun voor niet vrije software vanuit de industrie
|
||||
en van verschillende regeringen, vooral die van de V.S. en van
|
||||
verschillende Europese staten waaronder Groot-Brittanië, bleek het toch
|
||||
niet langer mogelijk de politieke gevolgen van software te loochenen.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
In de aangenomen slotverklaring werd zowel in de principeverklaring
|
||||
(Declaration of principles) als in het actieplan (Plan of action) het
|
||||
begrip softwaremodel opgenomen. Het actieplan roept alle regeringen op:
|
||||
<a href="/projects/wsis/debriefing-geneva.html">"De mogelijkheden van de
|
||||
verschillende softwaremodellen bekend te maken aan alle belanghebbenden
|
||||
en het onderzoek ernaar te bevorderen."</a>
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<h3>Na de wereldtop</h3>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Vrije Software kreeg veel politieke aandacht tijdens WSIS, maar terwijl
|
||||
veel organisaties de principes erkenden, blijven ze niet vrije software
|
||||
gebruiken. De gevolgen hiervan voor de ontwikkelingslanden is nooit
|
||||
ernstig onderzocht, maar enkele gevolgen lijken logisch.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Organisaties die anderen iets gaan opleggen of aanpraten wat ze zelf niet
|
||||
gebruiken kan leiden tot grote psychologische schade. Vooral in zuiderse
|
||||
landen ontstaat snel de indruk dat zij zich moeten tevreden stellen met
|
||||
enkele broodkruimels. Wat erg is aangezien net het omgekeerde waar is.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Het is nog veel erger dat door het gebruiken van niet vrije software
|
||||
en het promoten ervan in de zuiderse landen, organisaties vaak hun eigen
|
||||
werk te niet doen.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Terwijl ze de zuiderlijke landen proberen te bevrijden van de
|
||||
afhankelijkheid van het Noorden en hun democratieën te versterken, doen
|
||||
ze net het omgekeerde. Om de situatie op korte termijn vlug te verbeteren
|
||||
geven ze oplossingen die nieuwe afhankelijkheden op langere termijn
|
||||
creëren. Zodat ze ons blijven nodig hebben om vooruit te raken in de
|
||||
geïnformatiseerde wereld.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Dat is waarom Sergio Amadeu da Silveira, voorzitter van het National
|
||||
Information Technology Institute (ITI) in Brazilië, het niet vrije
|
||||
softwaremodel graag vergelijkt met de verkoopstechnieken van
|
||||
drugdealers: het eerste shot is gratis!
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Alhoewel er sterke vooruitgang geboekt is, blijft er veel werk over voor
|
||||
alle spelers: de regeringen, de bedrijven en de gemeenschappen. Zoals de
|
||||
principeverklaring en het actieplan reeds aangeven, moeten ze allen
|
||||
proberen de politieke, sociale en economische kant van software samen
|
||||
met de technologische mogelijkheden ervan te evalueren.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p>
|
||||
Om hun politieke onafhankelijkheid en democratische basis te behouden,
|
||||
zullen regeringen er bewust voor moeten kiezen hun sociale en economische
|
||||
structuren te versterken met commerciële en niet commerciële Vrije
|
||||
Software. Bedrijven die gebruik maken van Vrije Software of betrokken
|
||||
zijn bij de ontwikkeling ervan, zullen uit eigen commercieel belang een
|
||||
tegengewicht moeten vormen voor de verdedigers van de niet vrije
|
||||
software. Tenslotte zouden ook alle gemeenschappen vrije software moeten
|
||||
gebruiken en promoten om hun eigen geloofwaardigheid te behouden.
|
||||
</p>
|
||||
|
||||
<p class="indent">
|
||||
<strong>Dit artikel verscheen origineel in het Engels in:</strong><br />
|
||||
ICT Task Force Series 8 (2005):<br />
|
||||
The World Summit on the Information Society -- Moving from the Past into
|
||||
the Future.<br />
|
||||
Opening Statement by Kofi Annan, Preface by Yoshio Utsumi<br />
|
||||
Edited by Daniel Stauffacher and Wolfgang Kleinwächter
|
||||
</p>
|
||||
</body>
|
||||
|
||||
<timestamp>$Date$ $Author$</timestamp>
|
||||
<translator>Rolf Camps</translator>
|
||||
</html>
|
||||
<!--
|
||||
Local Variables: ***
|
||||
mode: xml ***
|
||||
End: ***
|
||||
-->
|
Reference in New Issue
Block a user