157 lines
7.5 KiB
HTML
157 lines
7.5 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
|
|
|
|
<html>
|
|
<head>
|
|
<title>FSFE - Wat is Vrije Software?</title>
|
|
</head>
|
|
|
|
<body>
|
|
<h1>Wat is Vrije Software?</h1>
|
|
|
|
<p class="indent">"Free" in "Free Software" verwijst naar vrijheid, niet naar de
|
|
prijs. Alhoewel deze betekenis gebruikt wordt sinds de jaren
|
|
tachtig, blijkt de eerste gedocumenteerde complete definitie die van
|
|
de GNU's Bulletin, vol. 1 no. 1 [<a name="ref1" href="#1">1</a>],
|
|
gepubliceerd in februari 1986, te zijn. In het bijzonder, vier vrijheden
|
|
definieren [<a name="ref2" href="#2">2</a>]Vrije Software:</p>
|
|
|
|
<ul>
|
|
<li class="indent"><b>De vrijheid het programma te gebruiken voor elk doel.</b>
|
|
<p class="indent"> <em>Het plaatsen van beperkingen op het gebruik van Vrije Software,
|
|
zoals tijd ("30 dagen uitprobeerperiode", "licentie verloopt 1
|
|
januari 2004"), doel ("toestemming verleend voor onderzoek en
|
|
niet-commercieel gebruik", "mag niet gebruikt worden voor benchmarking) of een
|
|
beperking op aardrijkskundig gebied ("mag niet gebruikt worden in land X") maakt
|
|
een programma onvrij.</em></p>
|
|
</li>
|
|
|
|
<li class="indent"><b>De vrijheid om de manier waarop het programma werkt te
|
|
bestuderen, en om het aan te passen aan je behoeften.</b>
|
|
<p class="indent"> <em>Het plaatsen van juridische of praktische beperkingen op het
|
|
begrijpen of veranderen van een programma, zoals het verplicht
|
|
kopen van een speciale licentie, het ondertekenen van een
|
|
Non-Disclosure-Agreement (NDA) of - voor programmeertalen die
|
|
meerdere vormen van presentatie kennen - het ontoegankelijk maken
|
|
van de voor mensen makkelijkste manier om programma's te begrijpen
|
|
en veranderen ("de broncode") maakt het ook proprietair
|
|
(onvrij). Zonder de vrijheid om een programma te veranderen blijven
|
|
mensen in de macht van één leverancier.</em></p>
|
|
</li>
|
|
|
|
<li class="indent"><b>De vrijheid het programma te verspreiden zodat je je naaste kan
|
|
helpen.</b>
|
|
<p class="indent"> <em>Software kan vrijwel zonder kosten worden
|
|
gekopieerd/verspreid. Als je geen toestemming hebt om een programma
|
|
te geven aan iemand die het nodig heeft, dan maakt het een
|
|
programma onvrij. Je mag hiervoor een vergoeding vragen als je dat
|
|
wil.</em></p>
|
|
</li>
|
|
|
|
<li class="indent"><b>De vrijheid om het programma te verbeteren en te verspreiden,
|
|
zodat de hele gemeenschap er voordeel uit kan halen.</b>
|
|
<p class="indent">
|
|
<em>Niet iedereen is een even goede programmeur. Sommige
|
|
mensen kunnen niet eens programmeren. Deze vrijheid biedt mensen
|
|
die de tijd of kennis niet hebben om een probleem op te lossen toch
|
|
indirect de vrijheid het programma aan te passen. Ook hiervoor mag men een
|
|
vergoeding vragen.</em></p>
|
|
</li>
|
|
|
|
</ul>
|
|
|
|
<p class="indent">Deze vrijheden zijn rechten, geen plichten, alhoewel het respecteren
|
|
van deze vrijheden soms de individu verplichtingen geeft. Iedereen kan
|
|
kiezen om deze vrijheden niet te gebruiken, maar kan ook kiezen om ze
|
|
allemaal te gebruiken. In het bijzonder moet het duidelijk zijn dat
|
|
Vrije Software commercieel gebruik niet uitsluit. Als een programma
|
|
geen commercieel gebruik en commerciële distributie toestaat is het
|
|
geen Vrije Software. In werkelijkheid baseert een groeiend aantal
|
|
bedrijven hun business model compleet of op zijn minst gedeeltelijk op
|
|
Vrije Software, inclusief sommige grote onvrije software
|
|
leveranciers. Vrije Software maakt het legaal om hulp te bieden, maar
|
|
maakt het niet verplicht.</p>
|
|
|
|
<h3>Terminologie</h3>
|
|
<p class="indent">De Engelse taal lijkt de enige taal te zijn waarbij een grote
|
|
dubbelzinnigheid bestaat tussen vrijheid en prijs. Als "Free
|
|
Software" vertaalt wordt naar andere talen, dan wordt het "logiciels
|
|
libre" in het Frans, "software libre" in het Spaans, "software
|
|
libero" in het Italiaans, "Fri Software" in het Deens of wat de
|
|
gelijke, naar vrijheid verwijzende term in de lokale taal dan ook
|
|
is.</p>
|
|
|
|
<b>Open Source</b>
|
|
<p class="indent">Op 3 februari 1998, volgend op Netscape's aankondiging hun browser
|
|
als Vrij Software beschikbaar te stellen, kwam in Palo Alto in
|
|
Silicon Valley een groep mensen bijeen en stelde voor om een
|
|
marketing campagne voor Vrije Software te starten met de term "Open
|
|
Source." Het doel was snelle commercialisatie van Vrije Software en
|
|
acceptatie van Vrije Software door bedrijven en investeerders van de
|
|
groeiende nieuwe economie. Om dit te bereiken maakte ze de bewuste
|
|
keus alle lange termijn zaken (zoals filosofie, ethiek en sociale
|
|
effecten) van Vrije Software weg te laten, omdat ze voelde dat dit
|
|
obstakels waren voor snelle acceptatie door de economie. Ze stelde
|
|
voor om alleen op de technische voordelen te concentreren.
|
|
[<a name="ref3" href="#3">3</a>]</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">Vaak met goede bedoelingen gebruikt door mensen die
|
|
verwijzen naar hetgeen Vrije Software voor staat, wordt de term "Open
|
|
Source" - oorspronkelijk gedefinieerd als hetzelfde als Vrije Software
|
|
in zaken als licenties en implementatie - voor steeds meer zaken
|
|
gebruikt. Tegenwoordig zelfs voor alles wat tussen Vrij Software en
|
|
Microsoft's zeer proprietaire "Governmental Security Program"
|
|
(GSP).[<a name="ref4" href="#4">4</a>]</p>
|
|
|
|
<b>Libre Software</b>
|
|
<p class="indent">Toen de Europese commissie begon met het op reguliere
|
|
basis behandelen van Vrije Software, probeerde ze de dubbelzinnigheid
|
|
van de Engelse term "Free Software" en de misverstanden van "Open
|
|
Source" te vermijden. Dit leidde tot de omarming van een derde term
|
|
die sinds ongeveer 1992 zo nu en dan gebruikt werd: "Libre Software."
|
|
Deze term heeft bewezen niet gevoelig te zijn voor misbruik en wordt
|
|
nog steeds op dezelfde manier gebruikt als Vrije Software. Het biedt
|
|
dus een uitkomst voor mensen die vrezen verkeerd begrepen te worden
|
|
wanneer ze Engels spreken.</p>
|
|
|
|
|
|
<h3>Referenties</h3>
|
|
|
|
<p class="footnote">[<a name="1" href="#ref1">1</a>]
|
|
<code class="footnote"><a name="ref2" href="http://www.gnu.org/bulletins/bull1.txt">http://www.gnu.org/bulletins/bull1.txt (pagina 8)</a></code>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="footnote">[<a name="2" href="#ref2">2</a>] Voor de volledige definitie, zie
|
|
<code class="footnote"><a name="ref4" href="http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.html">http://www.gnu.org/philosophy/free-sw.html</a></code>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="footnote">[<a name="3" href="#ref3">3</a>] Voor referentie, zie <!--<code class="footnote"--><a
|
|
name="ref6"
|
|
href="http://www.opensource.org/advocacy/faq.html">http://www.opensource.org/advocacy/faq.html</a><!--/code-->:
|
|
<em>How is "open source" related to "free software"? The Open Source
|
|
Initiative is a marketing program for free software. It's a pitch for
|
|
"free software" on solid pragmatic grounds rather than ideological
|
|
tub-thumping. The winning substance has not changed, the losing attitude
|
|
and symbolism have.</em></p>
|
|
|
|
<p class="footnote">[<a name="4" href="#ref4">4</a>] In dit programma
|
|
betalen regeringen en overheidsorganisaties aanzienlijke bedragen voor
|
|
een oppervlakkige blik op sommige delen van de Windows broncode in
|
|
speciale Microsoft faciliteiten. Dit kan het "gevoel van veiligheid"
|
|
verhogen maar is eigenlijk nutteloos - helemaal omdat ze niet eens
|
|
weten of dat waar ze naar gekeken hebben ook werkelijk de code is die op
|
|
hun computers draait. En dit geeft hun natuurlijk ook geen vrijheid.</p>
|
|
|
|
<p>Extra informatie over het belang van Vrije Software kan je
|
|
<a href="/projects/wsis/fs.html">hier</a> vinden.</p>
|
|
|
|
</body>
|
|
|
|
<timestamp>$Date$ $Author$</timestamp>
|
|
</html>
|
|
<!--
|
|
Local Variables: ***
|
|
mode: xml ***
|
|
End: ***
|
|
-->
|