103 lines
5.7 KiB
HTML
103 lines
5.7 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
|
||
|
||
<html newsdate="2016-11-10">
|
||
<version>1</version>
|
||
|
||
|
||
<head>
|
||
<title>Një ligj rus e bën Software-in e Lirë Përparësi Publike</title>
|
||
</head>
|
||
<body>
|
||
|
||
<h1>Një ligj rus e bën Software-in e Lirë Përparësi Publike</h1>
|
||
|
||
<p>
|
||
Ligjvënësit kanë hartuar
|
||
<a href="http://asozd2.duma.gov.ru/addwork/scans.nsf/ID/15186D4536B068A54325804200466D57/$File/1187178-6.PDF?OpenElement">një projekt-ligj</a>
|
||
që i jep një shtytje të fortë Software-it të lirë në shumë nivele brenda
|
||
sektorit publik të Federatës Ruse.</p>
|
||
|
||
<p>Projektligji, i miratuar nga Duma e Federatës Ruse (dhoma e ulët)
|
||
pak javë më parë, kërkon që sektori publik t’i japë përparësi Software-it
|
||
të Lirë para alternativave pronësore, t’i japë precedencë bizneseve TI vendore
|
||
që prodhojnë Software të Lirë për tender publik, dhe pranon nevojën
|
||
për të nxitur bashkëpunimin me rrjetin global të organizmave të
|
||
Software-it të Lirë dhe bashkësive përkatëse.</p>
|
||
|
||
<p>Teksti e përforcon përparësinë që i duhet dhënë Software-it të Lirë kundrejt
|
||
alternativave pronësore duke u kërkuar administratave publike që të përligjin
|
||
formalisht çfarëdo blerjeje software-i pronësor. Blerja do të konsiderohet
|
||
e papërligjur nëse ekziston një zgjidhje Software i Lirë që kënaq listën e specifikimeve
|
||
dhe standardeve teknike. Veç kësaj, krejt marrëveshjet për blerje TI në sferën publike
|
||
duhet të regjistrohen në një regjistër dhe të jepen hollësi mbi sasinë dhe çmimin si të
|
||
software-it pronësor të blerë, ashtu edhe të atij Software i Lirë.</p>
|
||
|
||
<p>Me qëllim nxitjen e bizneseve vendore, kompanitë TI që
|
||
shpërndajnë dhe furnizojnë produkte dhe shërbime Software i Lirë
|
||
do të përfitojnë pikë bonus në tender publik, si parazgjedhje. Me këtë
|
||
masë, ligjvënësit synojnë të reduktojnë varësinë e administratës nga
|
||
furnizues të huaj TI software-i pronësor.</p>
|
||
|
||
<p>Pas sa më sipër, projektligji pranon gjithashtu karakterin universal të
|
||
Software-it të Lirë. Siç e pohojnë ligjvënësit në shënimet shpjeguese bashkëngjitur
|
||
tekstit, koncepti "Software i Lirë Rus" është i pakuptimtë, për shkak të natyrës
|
||
globale të Software-it të Lirë. Teksti pranon nevojën e përkrahjes së kompanive
|
||
ruse të Software-it të Lirë, me qëllim që të integrohen më mirë në bashkësitë globale
|
||
të Software-it të Lirë.</p>
|
||
|
||
<blockquote>
|
||
<p>"[...]законопроект предлагает тем самым уйти от понятия «российское СПО»,
|
||
поскольку наборы программных кодов, открытых по разного вида свободным
|
||
лицензиям, представляют собой по сути единую мировую платформу[...]"</p>
|
||
|
||
<p>Përkthimi në shqip:</p>
|
||
<p>[...]projektligji sugjeron të hiqet koncepti i "Software-it të Lirë Rus", ngaqë kodi
|
||
burim i passhëm sipas licencash të ndryshme të hapura përfaqëson në thelb një
|
||
platformë globale[...]</p>
|
||
</blockquote>
|
||
|
||
<p>Një tjetër aspekt interesant i ligjit është se si autorët e projektligjit
|
||
kanë bërë përpjekje ekstra për të garantuar që gjuha e përdorur në projekt
|
||
të jetë e përpiktë. Sa për të dhënë një shembull, vetëm software-i që bart licenca
|
||
që lejojnë <a href="https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.html">katër liritë</a>
|
||
mund të etiketohen ligjërisht si "Software i Lirë":</p>
|
||
|
||
<blockquote>
|
||
|
||
<p>"Свободное программное обеспечение (СПО) - программное обеспечение,
|
||
имеющее открытый исходный код и распространяемое по открытым лицензиям на
|
||
условиях специального лицензионного договора, на основании которого пользователь
|
||
получает неограниченное право на его установку, запуск, а также свободное
|
||
использование, изучение, распространение и изменение (модификацию) по своему
|
||
усмотрению в любых, не запрещенных законом целях."</p>
|
||
|
||
<p>Përkthimi në shqip:</p>
|
||
<p>"Software i Lirë - software që është me burim të hapët, dhe i shpërndarë
|
||
sipas licencash të hapura të bazuara në kushte speciale kontrate licencimi, që
|
||
i lejojnë përdoruesit të drejtën e pakufizuar për instalim, xhirim, përdorim, studim
|
||
shpërndarje dhe modifikim lirisht të tij, sipas nevojave dhe qëllimeve të dikujt
|
||
të pakufizuara nga ligji."</p>
|
||
</blockquote>
|
||
|
||
<p>Së dyti, sa herë që teksti i projektligjit i referohet sistemit të lirë operativ
|
||
më të famshëm, i referohet si "GNU/Linux", jo thjesht "Linux". Kjo tregon një
|
||
kujdes zakonisht të munguar mes autorëve të legjislacioneve kombëtare.</p>
|
||
|
||
<p>"Projektligji është një shembull se si duhen bërë prokurimet publike
|
||
të software-it." shprehet Polina Malaja, analiste e politikave dhe bashkërenduese
|
||
ligjore në FSFE. "FSFE-ja ka kohë që këshillon që krejt administratat publike
|
||
t’i japin përparësi Software-it të Lirë dhe rekomandon që krejt programet e zhvilluara
|
||
nga dhe për sektorin publik të hidhen në qarkullim nën një licencë Software-i të Lirë.
|
||
Ashtu siç e kanë kuptuar autorët e projektligjit rus, pa Software të Lirë, administratat
|
||
publike s’do të jenë kurrë në gjendje të pretendojnë se kanë sovranitet dixhital të njëmendtë.
|
||
Administrata të tjera europiane duhet ta vënë vath në vesh."</p>
|
||
|
||
</body>
|
||
|
||
<tags>
|
||
<tag key="front-page"/>
|
||
<tag key="policy"/>
|
||
<tag key="procurement"/>
|
||
</tags>
|
||
</html>
|