219 lines
12 KiB
HTML
219 lines
12 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
|
|
<html newsdate="2008-12-02">
|
|
<version>1</version>
|
|
|
|
|
|
<head>
|
|
<title>Wat is een Vrije Software bedrijf?</title>
|
|
</head>
|
|
|
|
<body>
|
|
|
|
<h1>Wat is een Vrije Software Bedrijf?</h1>
|
|
|
|
<p>Tijdens debatten over de <a
|
|
href="https://blogs.fsfe.org/greve/?p=251">Europese Software Strategie</a>
|
|
kwamen verschillende uitdagingen in het algemeen belang naar voren.
|
|
Vanwege vertrouwelijkheid kunnen de debatten zelf niet worden gepubliceerd.
|
|
In plaats daarvan gaat dit artikel over één uitdaging en bespreekt deze
|
|
vanuit een persoonlijk perspectief. </p>
|
|
|
|
<p>
|
|
In deze tijd komt het wat verouderd over, maar de vraag <em>"Hoe verdien ik geld met
|
|
<a href="/activities/wipo/fser.html">Vrije Software</a>?"</em> werd
|
|
tot nog slechts enkele jaren geleden erg vaak gesteld. Op dit moment heeft deze vraag zich
|
|
ontwikkeld tot <em>"Wat zijn succesvolle zakelijke strategieën die kunnen worden geïmplementeerd
|
|
bovenop Vrije Software?"</em>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Deze wat meer gerichte vraag kwam verschillende keren naar voren tijdens de discussies over
|
|
de Europese Software Strategie. Er waren nuttige bijdragen van verschillende mensen zoals
|
|
<a href="http://blogs.the451group.com/opensource/2009/02/23/on-open-source-business-strategies-again/">Matthew Aslett</a>,
|
|
<a href="http://carlodaffara.conecta.it/?p=104">Carlo Daffara</a> en
|
|
<a href="http://news.cnet.com/8301-13505_3-10168267-16.html">Matt Asay</a>.
|
|
Iemand anders die onlangs deze vraag geprobeerd heeft te beantwoorden is
|
|
<a href="http://www.thondomraughts.com/2009/03/making-money-with-free-software.html">Anoop John</a>, die ik
|
|
<a href="https://blogs.fsfe.org/greve/?p=144">twee jaar geleden in Kerala heb ontmoet</a>.</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Nadat ik verschillende jaren op dit gebied heb gewerkt, met het helpen van ondernemers die werkende
|
|
zakelijke modellen zoeken, het bespreken van de vraag over Vrije Software bedrijven, en in de
|
|
diversiteit van een gemeenschap die tegelijkertijd zowel commercieel en niet-commercieel is,
|
|
hebben zich verschillende dingen aan mij voorgedaan die ik met u wil delen.</p>
|
|
|
|
<h2>Punt 1: Denk helder</h2>
|
|
|
|
<p>
|
|
Om zakelijke strategieën te ontwikkelen is het om te beginnen noodzakelijk om een helder begrip te
|
|
hebben van de verschillende aspecten die je wil onderzoeken. Helaas wordt dit niet gemakkelijker
|
|
gemaakt door het populair ambigue gebruik van sommige woorden voor fundamenteel verschillende concepten
|
|
en ideeën, bijvoorbeeld "Open Bron" ("Open Source") als softwaremodel, ontwikkelingsmodel, of zakelijk model.</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Deze modellen staan loodrecht op elkaar, zoals de drie assen van een drie-dimensionaal coördinatiesysteem.
|
|
Zij hebben respectievelijk de waarden <strong>controle</strong> (softwaremodel), <strong>samenwerking</strong>
|
|
(ontwikkelingsmodel), <strong>winst</strong> (zakelijk model).
|
|
</p>
|
|
|
|
<ul>
|
|
|
|
<li>Over de <strong>softwaremodel</strong> as wordt het meest
|
|
gediscussieerd. Aan de ene kant is er de gesloten software, waarbij de
|
|
verkoper de volledige controle houdt over de software en waarbij de
|
|
gebruiker beperkte gebruikersrechten ontvangt via een licentie, zolang
|
|
aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Aan de andere kant is er Vrije
|
|
Software, die de gebruiker een nog niet eerder vertoonde controle biedt
|
|
over de software door onvoorwaardelijke rechten te bieden om haar te
|
|
gebruiken, te bestuderen, te veranderen en verder te verspreiden.</li>
|
|
|
|
<li>De <strong>ontwikkelingsmodel</strong> as beschrijft de barrière om
|
|
samen te werken, variërend van projecten die zijn ontwikkeld door een
|
|
enkele persoon tot projecten waarbij men intensief wereldwijd kan
|
|
samenwerken. Dit staat onafhankelijk van het softwaremodel. Er is
|
|
gesloten software waarbij vergaand kan worden samengewerkt, zoals
|
|
bijvoorbeeld SAP met haar partnerprogramma, en Vrije Software projecten
|
|
die zijn ontwikkeld door een persoon of bedrijf met weinig of geen
|
|
input van buiten.</li>
|
|
|
|
<li>De <strong>zakelijk model</strong> as beschrijft het winstmodel dat
|
|
is gekozen voor de software. Mogelijkheden op deze as zijn training,
|
|
diensten, integratie, aangepaste ontwikkeling, abonnementsmodellen,
|
|
"Commercieel vanaf de boekenplank" ("Commercial Off The Shelve" of
|
|
COTS), "Software als Dienst" ("Software as a Service" of SAAS) en
|
|
meer.</li>
|
|
|
|
</ul>
|
|
|
|
<p>In de ruimte tussen deze drie assen kan ieder software project en ieder
|
|
bedrijfsproject zich vrij positioneren. Dat wil niet zeggen dat alle
|
|
combinaties succesvol zullen zijn. Een winstmodel gebaseerd op lock-in
|
|
strategieën met snelle betaalde upgrade-cycli zal waarschijnlijk niet
|
|
werken met Vrije Software als onderliggend softwaremodel. Deze aanpak vindt
|
|
meestal plaats bovenop een gesloten softwaremodel waarbij het zakelijk
|
|
model voor een licentie een succesvol afgesloten financiële transactie is
|
|
vereist.</p>
|
|
|
|
<p>De overlap tussen verschillende mogelijke zakelijke modellen bovenop de
|
|
verschillende softwaremodellen is veel groter dan meestal wordt begrepen.
|
|
De algemene voorwaarden die behoren bij het Vrije softwaremodel maken het
|
|
onmogelijk om (financiële) voorwaarden te stellen die horen bij een
|
|
licentie. Maar het is mogelijk om vergelijkbare winststromen te
|
|
implementeren in het zakelijk model door contracten, handelsmerken en/of
|
|
certificering.</p>
|
|
|
|
<p>Ieder van deze assen behoort afzonderlijk in overweging te worden
|
|
genomen en zorgvuldig te worden opgenomen in de planning van de doelen van
|
|
het project.</p>
|
|
|
|
<p>Als bijvoorbeeld het doel is om met anderen te werken aan een onderdeel
|
|
om onafhankelijkheid te verkrijgen van een potentieel monopolistische
|
|
verkoper, dan zou het juist zijn om zich te richten op samenwerken en een
|
|
softwaremodel te kiezen met een sterke Copyleft licentie. Het zakelijk
|
|
model zou in dat geval worden verwaarloosd, aangezien de investering
|
|
terugkomt in de vorm van strategische onafhankelijkheidsvoordelen en lagere
|
|
licentiekosten.</p>
|
|
|
|
<p>In een ander geval zou een bedrijf mogelijk kiezen voor een erg op
|
|
samenwerken gebaseerd gemeenschaps-ontwikkelingsmodel bovenop een sterke
|
|
Copyleft licentie. Het winstmodel is dan gebaseerd op volwassen, stabiele
|
|
en veilige uitgaven die klaar zijn voor gebruik door klanten in het
|
|
bedrijfsleven.</p>
|
|
|
|
<p>Het aantal mogelijke combinaties is bijna eindeloos en de gemaakte
|
|
keuzen zullen de aard en de competitieve kracht en zwakte van ieder bedrijf
|
|
bepalen. Helder denken over deze parameters is essentieel voor een
|
|
succesvolle zakelijke strategie.</p>
|
|
|
|
<h2>Punt 2: De vrijheid om binnen het systeem naar boven te komen</h2>
|
|
|
|
<p>Volgens Gartner zal het gebruik van Vrije Software de 100 procent bereik
|
|
behalen in november 2009. Dit maakt het gebruik van Vrije Software een
|
|
slecht criterium om te bepalen wat een Vrije Software bedrijf is. Het
|
|
bijdragen aan Vrije Software projecten lijkt een iets betere keuze, maar
|
|
aangezien veel Vrije Software projecten werken volgens een samenwerkend
|
|
ontwikkelingsmodel waarin de gebruikers zelf de ontwikkeling vormgeven,
|
|
zouden ook niet-Informatie Technologie (IT) bedrijven zo genoemd kunnen
|
|
worden.</p>
|
|
|
|
<p>IT-bedrijven bevinden zich onder de meest intensieve gebruikers van
|
|
software. Zij bevinden zich in een grotere groep software systemen of
|
|
omgeving van toepassingen. Als onderdeel van die grotere groep beperkt het
|
|
gebruik van software zich niet alleen tot desktops en servers die door de
|
|
werknemers van het bedrijf worden gebruikt, maar gaat het ook om het
|
|
platform waarop het bedrijf haar software of oplossing ontwikkelt.</p>
|
|
|
|
<p>Het handhaven van een aangepast niet-vrij platform is niet efficiënt en
|
|
duur, en afhankelijkheid van niet-vrije bedrijven is gevaarlijk. Grote
|
|
niet-vrije bedrijven zijn daarom begonnen hun niet-vrije platforms uit te
|
|
faseren en zij gaan over op Vrije Software vanwege de strategische
|
|
voordelen van dit softwaremodel voor hun eigen gebruik van software op het
|
|
platformniveau. Deze bedrijven zullen vaak goed kunnen samenwerken met de
|
|
projecten waar zij afhankelijk van zijn, eraan bijdragen, en hun groei
|
|
aanmoedigen om zo strategische onafhankelijkheid te ontwikkelen als
|
|
gebruiker van software.</p>
|
|
|
|
<p>Wat deze bedrijven niet-vrij maakt is dat zij voor het deel waarin zij
|
|
niet vooral gebruikers zijn van software, maar leveranciers voor hun
|
|
klanten, het softwaremodel niet-vrij is, en daarbij sluiten zij hun klanten
|
|
uit van dezelfde strategische voordelen van Vrije Software die het bedrijf
|
|
gebruikt om haar eigen concurrentiekracht te verbeteren.</p>
|
|
|
|
<p>Vanuit het perspectief van de klant wordt die oplossing zelf deel van
|
|
het platform waarop het bedrijf haar activiteiten heeft gebaseerd. Zoals
|
|
eerder gesteld is dit niet efficiënt, duur en is het ook een gevaarlijke
|
|
strategie.</p>
|
|
|
|
<p>Vanuit een marktperspectief vertegenwoordigt het een inefficiëntie die
|
|
bedrijven de mogelijkheid biedt om andere bedrijven te voorzien van klanten
|
|
met een softwaregroep die geheel uit Vrije Software bestaat. Het is
|
|
strategisch en economisch gezond voor klanten om deze leveranciers te
|
|
kiezen boven niet-vrije concurrenten. Dit vanwege dezelfde redenen waarom
|
|
niet-vrije leveranciers voor zichzelf Vrije Software platforms hebben
|
|
gekozen.</p>
|
|
|
|
<p>Strategisch gesproken zou ieder bedrijf dat niet-vrije software in haar
|
|
model heeft zich ervan bewust moeten zijn dat haar winststroom grotendeels
|
|
bestaat uit een gebrek aan alternatieven voor Vrije Software, en dat zowel
|
|
groei van de markt, alswel bovennatuurlijke winsten van het niet-vrije
|
|
model andere bedrijven zullen aantrekken die de niet-vrije modellen niet
|
|
langer duurzaam zullen maken. Als het moment daar is kan het bedrijf haar
|
|
winstmodel naar een andere markt verschuiven of haar winstbron veranderen
|
|
om te werken bovenop een softwaremodel dat geheel bestaat uit Vrije
|
|
Software.</p>
|
|
|
|
<p>Dus het gebruik van en het bijdragen aan Vrije Software zijn niet
|
|
kenmerkend voor wat een Vrije Software bedrijf is. De kritische factor is
|
|
het aan klanten leveren van Vrije Software. In andere woorden: Vrije
|
|
Software bedrijven zijn bedrijven die bedrijfsmodellen hanteren waarin
|
|
winststromen niet afhangen van licentievoorwaarden.</p>
|
|
|
|
<h2>Verder</h2>
|
|
|
|
<p>Maar ieder bedrijf heeft natuurlijk een uniek kenmerk nodig om in een
|
|
unieke verkooppositie te komen: dat wat het beter, goedkoper of sneller kan
|
|
dan wie dan ook. Dit is wat klanten de reden biedt om voor dat specifieke
|
|
bedrijf te kiezen.</p>
|
|
|
|
<p>Veel IT-bedrijven hebben in het verleden vertrouwen gehad in niet-vrije
|
|
softwaremodellen en patenten voor hun uniekheid en differentiatie. Dit is
|
|
vooral veelvoorkomend in omgevingen van risicokapitaal. Een gebrek hieraan
|
|
wordt vaak gezien als een strategische zwakte.</p>
|
|
|
|
<p>In één van de volgende artikelen die ik heb gepland leg ik uit hoe
|
|
unieke kenmerken van Vrije Software bedrijven net zo sterk kunnen zijn als
|
|
die van niet-vrije bedrijven, en dat die van niet-vrije bedrijven vaak veel
|
|
minder uniek zijn dan zij lijken.</p>
|
|
|
|
</body>
|
|
|
|
<tags>
|
|
<tag key="front-page"/>
|
|
<tag key="competition">Competition</tag>
|
|
<tag key="enterprise">Enterprise</tag>
|
|
</tags>
|
|
|
|
<author id="greve" />
|
|
<translator>André Ockers</translator>
|
|
</html>
|