223 lines
13 KiB
HTML
223 lines
13 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
|
||
|
||
<html>
|
||
<version>1</version>
|
||
|
||
|
||
<head>
|
||
<title>AB Radyo Kilitleme Yönergesi - FSFE</title>
|
||
<meta name="description"
|
||
content="AB Radyo Kilitleme Yönergesi; Özgür Yazılım'ı, kullanıcı haklarını, inovasyonu, güvenliği ve adil rekabeti tehdit ediyor. Bunu değiştirebiliriz - bize katılın!" />
|
||
<meta name="keywords"
|
||
content="radyo gereci yönergesi, RED, 2014 53 EU, radyo kilitleme yönergesi, avrupa parlamentosu, avrupa komisyonu, düzenleme, hukuk, lobi, politika, tehdit, freifunk, yönlendiriciler, sinyal" />
|
||
</head>
|
||
|
||
<body class="article" microformats="h-entry">
|
||
|
||
<!-- Breadcumb -->
|
||
<p id="category"><a href="/work.html">Görevimiz</a></p>
|
||
<!-- / Breadcumb -->
|
||
|
||
<h1 class="p-name">AB Radyo Kilitleme Yönergesi</h1>
|
||
|
||
<div class="e-content">
|
||
|
||
<div id="introduction">
|
||
|
||
<p>Bir AB düzenlemesi; WiFi yönlendiricileri, akıllı telefonlar ve gömülü aygıtlar gibi çoğu radyo aygıtına özel
|
||
olarak tasarlanmış bir yazılım parçası yüklemeyi imkânsız hâle getirebilir. Donanım üreticilerinin kendileri
|
||
tarafından onaylanmamış herhangi bir yazılımı kullanıcıların kurmasına izin vermeyen bir engel kullanmasını
|
||
gerektirir. Bunun kullanıcı hakları ve Özgür Yazılım, güvenlik, adil rekabet, çevre ve yardımsever topluluk
|
||
girişimleri üzerinde olumsuz etkileri vardır.</p>
|
||
|
||
</div>
|
||
|
||
<div class="right" style="max-width: 506px; width: 30%;">
|
||
<img src="img/radiolockdown-cage.jpg"
|
||
alt="bir yönlendirici ve bir cep telefonu hapsedilmiş bir kuş kafesi, her ikisi de radyo dalgaları gönderiyor" />
|
||
</div>
|
||
|
||
<p>Bu sorunların kökeni, 2014 yılında kabul edilen <a
|
||
href="https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32014L0053">Radyo Gereçleri Yönergesi</a>
|
||
(2014/53/EU)'nin bir maddesinde yer almaktadır. Yönerge; üye devletlerin ulusal mevzuatlarında zaten uygulanmakta
|
||
olmasına rağmen sorunlu Madde 3(3)(i) hâlâ beklemede ve kesin tanımlamaya tabidir.</p>
|
||
|
||
<blockquote>
|
||
<p>[R]adyo gereci; yazılımın yalnızca radyo gereci ve yazılımın bileşiminin uygunluğunun ortaya konduğu radyo
|
||
gerecine yüklenebilmesini sağlamak için belirli özellikleri [destekleyecektir].<br /> – <em>Radyo Gereci
|
||
Yönergesi, Madde 3(3)(i)</em></p>
|
||
</blockquote>
|
||
|
||
<p>Sözü edilen madde; aygıt üreticilerinin aygıta yüklenebilecek her yazılımı, uygulanabilir radyo düzenlemelerine
|
||
(örn. sinyal frekansı ve gücü) uygunluğu açısından denetlemesini gerektirir. Şimdiye kadar uygunluk
|
||
sorumluluğu, donanım veya yazılımla ilgili olup olmadığından bağımsız, bir şeyi değiştirdiyse kullanıcılara
|
||
aittir. Bu sorumluluk değişimi kullanıcılar açısından uygun gözükse de, aslında bu önemli teknolojiyi denetleme
|
||
yeteneğini ortadan kaldırıyor. Aygıt üreticilerine aygıtlarında çalışabilecek yazılım seçimi üzerinde denetim
|
||
sağlar.</p>
|
||
|
||
<p>FSFE; 2015'ten bu yana kamu, sanayi ve siyasi karar vericiler arasında farkındalık yaratmak için çalışıyor ve bu
|
||
maddenin olumsuz sonuçlarını sınırlamak için uzmanlığa katkıda bulunuyor. Birçok kuruluş ve şirket; bu sorunları
|
||
çözmek için somut adımlar atarak AB kurumlarına ve AB üye ülkelerine çeşitli önerilerde bulunduğumuz <a
|
||
href="/activities/radiodirective/statement.html">Radyo Kilitlemesine Karşı Ortak Bildirgemizi</a> imzaladı. </p>
|
||
|
||
|
||
<h2 id="devices">Hangi aygıtlar etkileniyor?</h2>
|
||
|
||
<p>Varsayılan olarak radyo sinyallerini gönderebilen ve alabilen hemen hemen tüm aygıtlar bu yönergeye girer.
|
||
Örneğin; WiFi yönlendiriciler, cep telefonları, bilgisayarlardaki bluetooth yongaları, GPS alıcıları ve
|
||
hanelerdeki sözde "akıllı aygıtlar". Ancak Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonundan bu düzenlemeye tabi olacak
|
||
aygıtların sınıflarını tanımlayacakları sözde bir Yetki Devrine Dayanan Tasarruf'u kabul etmesini istedi.</p>
|
||
|
||
<p>Buna karşılık Avrupa Komisyonu önerilerde bulunmak için çoğunlukla üye devletlerin kamu kurumlarından oluşan bir
|
||
Uzman Grup kurmuştur. Ne yazık ki Haziran 2019 itibarıyla grubun çoğunluğu "Yazılım Tanımlı Radyo" ve "Nesnelerin
|
||
İnterneti" gibi geniş ve yaygın aygıt kategorilerini radyo kilitlenmesinin konusu hâline getirmeyi amaçlıyor.</p>
|
||
|
||
|
||
<h2 id="threats">Radyo Kilitlemesi neden tehlikelidir?</h2>
|
||
|
||
<p>Her şeyden önce kapsam aşırı geniş. Radyo aygıtları her yerdedir ve giderek daha fazla aygıt; kablosuz ve mobil
|
||
ağlar kullanarak bağlanmaktadır. Bu teknolojinin günlük hayatımızdaki etkisi sürekli olarak artmaktadır. Bu
|
||
nedenle kullanıcıların kısıtlanmamasını sağlamak her zamankinden daha önemlidir. Ancak Madde 3(3)(i) yalnızca
|
||
belirli bir güvenlik ölçümünü zorunlu kılmakla kalmaz, aynı zamanda tüketicilerin sahip oldukları teknoloji
|
||
üzerindeki denetimini büyük ölçüde sınırlar.</p>
|
||
|
||
<p>Aşağıdaki alanların her biri için, aşağıda açıkladığımız gibi, Radyo Kilitlemesi'nin neden olduğu birtakım
|
||
sorunlar görüyoruz.</p>
|
||
|
||
<h3 id="freesoftware">Yazılım özgürlüğü</h3>
|
||
|
||
<p>Teknolojiyi denetlemek için onu çalıştıran yazılımı denetleyebilmeliyiz. Bu yalnızca <a
|
||
href="/about/basics/freesoftware.html">Özgür Yazılım</a> ile mümkündür. Bu yüzden şeffaf ve güvenilir aygıtlara
|
||
sahip olmak istiyorsak onları Özgür Yazılım ile çalıştırmamız gerekir. Ancak Madde 3(3)(i)'den etkilenen herhangi
|
||
bir aygıt, yalnızca aygıt üreticisi tarafından yetkilendirilen yazılımın kurulmasına izin verecektir. Bir
|
||
üreticinin aygıtı için tüm mevcut, tamamen yasal yazılımları onaylaması pek olası değildir. Bu; üreticileri
|
||
bekçilere dönüştürür ve özel çıkarları ile radyo aygıtlarında Özgür Yazılım kullanmayı daha zor hâle
|
||
getirebilirler.</p>
|
||
|
||
<h3 id="compliance">Lisans uyumluluğu</h3>
|
||
|
||
<p>Çok sayıda radyo aygıtı; popüler GNU GPL, LGPL veya AGPL lisansları altında lisanslanan GNU/Linux, GNU C
|
||
Kütüphanesi veya Samba gibi Özgür Yazılımları kullanır. Ünlü avukat Dr. Till Jaeger tarafından <a
|
||
href="https://download.fsfe.org/policy/radiodirective/RED_Legal_Study_Jaeger-2019.pdf">Radyo Gereci
|
||
Yönergesi'nin ÖAKY İçin Potansiyel Sonuçları Üzerine Hukuki İnceleme</a>; Madde 3(3)(i)'nin GPL-3.0, LGPL-3.0 ve
|
||
AGPL-3.0 lisans koşullarıyla ve muhtemelen GPL-2.0 ve LGPL-2.1 gibi daha fazla Özgür Yazılım lisansıyla uyumsuz
|
||
olduğunu buldu:</p>
|
||
|
||
<blockquote>
|
||
<p>GNU/Linux, GNU C Kütüphanesi ve Samba gibi yaygın olarak kullanılan Özgür ve Açık Kaynak Yazılım
|
||
programlarının; Avrupa Komisyonu'nun yetki devrine dayanan tasarrufları bir sınırlama getirmezse Madde 3(3)(i)
|
||
<abbr title="Radio Equipment Directive">RED</abbr> kapsamına giren ürünlerde kullanılamayacağı söylenebilir.
|
||
Aksi takdirde üretici, GPL ve LGPL'nin lisans koşullarının herhangi bir ihlali, verilen hakların otomatik olarak
|
||
sonlandırılmasıyla sonuçlandığı için bir telif hakkı ihlali riskiyle karşı karşıya kalacaktır.</p>
|
||
</blockquote>
|
||
|
||
<p>Bu durum, bu lisanslar altındaki bileşenleri kullanan üreticileri tehlikeli bir konuma getirecektir. Bir yandan
|
||
aygıtlarına bir yazılım kilidi kurmak zorundalar, öte yandan lisans koşullarını yasa dışı bir şekilde ihlal
|
||
ediyorlar.</p>
|
||
|
||
<h3 id="security">Güvenlik</h3>
|
||
|
||
<p>Akıllı telefonlar, yönlendiriciler veya akıllı ev aygıtları gibi radyo gereçleri bugün günlük yaşamın son derece
|
||
hassas parçalarıdır. Ne yazık ki birçok üretici daha düşük maliyetler için güvenliği gözden çıkarıyor. Birçok
|
||
aygıt için verileri koruyan ve hâlâ eşit veya daha iyi işlevsellik sunan daha iyi bir yazılım var. Kullanıcılar
|
||
daha güvenli ve iyi bakımlı bir yazılım kurarak kendilerini koruyabilmelidir. Ancak bazı üreticiler güvenliği bile
|
||
önemsemiyorsa üçüncü taraf yazılımlar için pahalı bir sertifikasyon sürecine girme olasılıkları düşüktür.</p>
|
||
|
||
<h3 id="competition">Rekabet</h3>
|
||
|
||
<p>Tüketiciler belirli bir ürünü beğenmezlerse farklı bir üreticiden başka bir ürünü kullanabilirler. Yeni rakipler,
|
||
müşterileri daha iyi özelliklerle ikna etmek için pazara girebilir. Ancak Madde 3(3)(i); şirketleri yazılım
|
||
engellerini kurmaya ve ek yazılımın sertifikasyonunu yapmaya zorladığı için çok büyük işletmeleri destekliyor.
|
||
Örneğin; küçük ve orta ölçekli bir WiFi yönlendirici üreticisi, mevcut tüm Özgür Yazılım işletim sistemlerini ve
|
||
farklı sürümlerini onaylayamaz. Ayrıca kendi yazılımlarını üçüncü taraf donanım ile paketleyen şirketler sorun
|
||
yaşayacaktır. Öte yandan kullanıcıların kendi yazılımlarından başka herhangi bir yazılım kullanmasını istemeyen
|
||
büyük şirketler bu eşikten kâr elde edeceklerdir.</p>
|
||
|
||
<h3 id="environment">Çevre</h3>
|
||
|
||
<p>Cep telefonları ve yönlendiriciler gibi radyo aygıtlarının yaşam döngüleri sürekli olarak azalmaktadır. Güvenlik
|
||
açısından bakıldığında artık hiçbir satıcı güncellemesi almayan bir aygıt için yalnızca iki seçenek vardır: Hâlâ
|
||
güncelleme alan başka bir aygıt yazılımı kurun veya sağlam aygıtı atın. Çevresel bir bakış açısından bakıldığında
|
||
ilk çözüm çok daha iyidir. Ancak üreticilerin yakayı sıyırmak istedikleri aygıtlar için alternatif aygıt
|
||
yazılımının onaylanmasını amaçlayan bir teşviği yoktur. </p>
|
||
|
||
<h3 id="society">Topluluk Hizmetleri</h3>
|
||
|
||
<p><a href="https://freifunk.net">Freifunk</a>, <a href="https://funkfeuer.at">Funkfeuer</a>, <a
|
||
href="http://ninux.org">Ninux</a> veya <a href="https://guifi.net">Guifi</a> gibi yardımsever girişimler; kendi
|
||
yardım ilkeleri için kendi yazılımlarıyla kullanabilecekleri üçüncü taraf donanıma bağlıdır. Sınırlı kaynaklarla
|
||
kamu için inovatif çözümler üretiyorlar. Aynı zamanda sahip oldukları, ayrı olarak uyarlanmış yazılımlarla
|
||
kullanabilecekleri aygıtlara bağımlıdırlar.</p>
|
||
|
||
|
||
<h2 id="getactive">Ne yapabilirim?</h2>
|
||
|
||
<p>Her ne kadar FSFE gibi kuruluşlar Radyo Kilitlemesi'nin olumsuz sonuçlarını sınırlamak için sürekli olarak
|
||
mücadele ediyor olsa da sizin yardımınıza ihtiyacımız var! İşte, ortak çabalarımıza nasıl katkıda
|
||
bulunabileceğinize dair birkaç öneri:</p>
|
||
|
||
<ul>
|
||
<li>Avrupa Komisyonu'yla, özellikle yetki devrine dayanan tasarruftan sorumlu DG GROW'la ve siyasi
|
||
temsilcilerinizle iletişime geçin. Kaygılarınızı onlara iletin.</li>
|
||
<li>Bu konuya önem verdiğinizi göstermek için ulusal ajanslarınızla veya <a
|
||
href="http://ec.europa.eu/transparency/regexpert/index.cfm?do=groupDetail.groupDetail&groupID=3413">Uzman
|
||
Grup</a>'ta yer alan diğer aktörlerle iletişime geçin.</li>
|
||
<li><a href="https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/ares-2018-6621038_en">Halk
|
||
müzakerelerine</a> katılın. <a href="/news">FSFE'nin haber kanalları</a> aracılığıyla fırsatlar hakkında bilgi
|
||
edineceksiniz.</li>
|
||
<li>Bir şirketi veya başka bir sanayi aktörünü temsil ediyorsanız ilgili iş adamları dernekleriyle veya Avrupa
|
||
Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (<abbr
|
||
title="European Telecommunications Standards Institute">ETSI</abbr>)'yle iletişime geçin.</li>
|
||
<li>Radyo Kilitlemesi ile ilgili bir şirketi veya kuruluşları temsil ediyorsanız <a
|
||
href="/activities/radiodirective/statement.html">ortak bildirgeyi</a> imzalayın.</li>
|
||
</ul>
|
||
|
||
|
||
</div>
|
||
<!--/e-content-->
|
||
|
||
|
||
</body>
|
||
|
||
<tags>
|
||
<tag content="Radyo Kilitleme Yönergesi">RadioDirective</tag>
|
||
<tag content="Politika">Policy</tag>
|
||
<tag content="Rekabet">Competition</tag>
|
||
<tag content="Avrupa Parlamentosu">EuropeanParliament</tag>
|
||
<tag content="Avrupa Komisyonu">EuropeanCommission</tag>
|
||
</tags>
|
||
|
||
<sidebar promo="our-work">
|
||
|
||
<h2>Ek Metin</h2>
|
||
|
||
<ul>
|
||
<li><a href="/activities/radiodirective/statement.html">Radyo Kilitlemesine Karşı Ortak Bildirge</a></li>
|
||
</ul>
|
||
|
||
<h3>Haricî bağlantılar</h3>
|
||
<ul>
|
||
<li><a href="https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32014L0053"><abbr
|
||
title="Radio Equipment Directive">RED</abbr> 2014/53/EU'nun tam metni ve çevirileri</a></li>
|
||
<li><a href="https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/initiatives/ares-2018-6621038">AB Komisyonunun dönüt
|
||
portalı ve yol haritası</a></li>
|
||
<li>Dr. Till Jaeger tarafından <a
|
||
href="https://download.fsfe.org/policy/radiodirective/RED_Legal_Study_Jaeger-2019.pdf">Radyo Gereci
|
||
Yönergesi'nin ÖAKK İçin Potansiyel Sonuçları Üzerine Hukuki İnceleme</a></li>
|
||
</ul>
|
||
|
||
<h3>Son Haberler</h3>
|
||
<news-list/>
|
||
|
||
</sidebar>
|
||
|
||
<timestamp>$Date$ $Author$</timestamp>
|
||
<translator>The FLOSS Information</translator>
|
||
|
||
</html>
|
||
<!--
|
||
Local Variables: ***
|
||
mode: xml ***
|
||
End: ***
|
||
-->
|