223 lines
12 KiB
HTML
223 lines
12 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
|
||
|
||
<html>
|
||
<head>
|
||
<title>Çlironi Android-in Tuaj! - FSFE</title>
|
||
<meta content="Rifitoni kontrollin mbi pajisjen tuaj Android dhe mbi të dhënat tuaja: kjo fushatë ka të bëjë me lirinë, kontrollin dhe privatësinë." name="workshops" />
|
||
<meta content="android telefon i mençur smart phone sistem operativ operating system përudhësa drivers aplikacione apps Replicant OS CyanogenMod F-Droid FoeBuD e.V. dixhital digital inkurajim encourage fsf ansol free software i lirë telefon celular burim i hapur open source GTA04 Maemo/MeeGo Mer Tizen Carrier IQ spiun spiunim analizë" name="keywords" />
|
||
<link type="text/css" href="/campaigns/android/android.css" rel="stylesheet" media="screen and (min-device-width:1280px) and (min-width:1200px)" />
|
||
</head>
|
||
<body>
|
||
|
||
<h1>Praktika për Çlirimin e Android-it Tuaj</h1>
|
||
|
||
<div id="introduction">
|
||
<div class="image" id="hello-free-droid">
|
||
<img src="/campaigns/android/robot.png" alt="Liberated Android Robot" />
|
||
</div>
|
||
|
||
<p>
|
||
Çlirimi i një telefoni lyp një numër hapash që mund të jenë të vështirë për njerëz që nuk kanë njohuri teknike. Megjithatë, edhe këta do të donin të kishin kontroll të plotë mbi pajisjen e tyre dhe mbi të dhënat e veta përmes përdorimit të Software-it të Lirë. Për t’i ndihmuar, FSFE-ja organizon praktika në ndihmë të njerëzve që të çlirojnë pajisjet e tyre. Këto praktika janë të hapura për pjesëmarrjen e gjithkujt. Mirëpresim organizimin e praktikave të ngjashme krejt të tuajat! Në këtë faqe do të gjeni krejt informacionin mbi praktikat e organizuara nga FSFE-ja, si të organizoni praktikën tuaj ose si t’i kërkoni FSFE-së të organizojë një praktikë në qytetin tuaj.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Kjo fushatë mund t’ju ndihmojë që të <strong>rifitoni kontrollin</strong>
|
||
mbi pajisjen tuaj Android dhe mbi të dhënat tuaja. Përfshin të dhëna mbi
|
||
xhirimin e një sistemi Android sa më të lirë që mundet dhe përpiqet të bashkërendojë
|
||
forcat në këtë fushë.
|
||
</p>
|
||
</div>
|
||
|
||
<p>
|
||
Doni një pajisje celulare që është vërtet e juaja si kur e bletë?
|
||
Doni një pajisje celulare që nuk ju spiunon dhe ua përcjell të dhënat tuaja korporatave të stërmëdhaja?
|
||
Po qe kështu, vazhdoni të lexoni më poshtë!
|
||
</p>
|
||
|
||
<div id="subpages">
|
||
<div class="half">
|
||
<h3><a href="/campaigns/android/liberate.html">Çlironi Pajisjen Tuaj</a></h3>
|
||
<p>
|
||
Mësoni si të çlironi pajisjen tuaj dhe si të rifitoni kontrollin e të dhënave tuaja
|
||
përmes kalimit te një sistem operativ Android i lirë me aplikacione të lira (si te liria).
|
||
Kemi mbledhur krejt informacionin e nevojshëm.
|
||
</p>
|
||
<div class="action"><a href="/campaigns/android/liberate.html">Rifitoni Kontrollin</a></div>
|
||
</div>
|
||
<div class="half last">
|
||
<h3><a href="/campaigns/android/help.html">Ndihmoni që Çlirimi të Jetë i Pamundimshëm</a></h3>
|
||
<p>
|
||
Çlirimi i pajisjeve do të duhej të ishte i pamundimshëm, që lirinë ta gëzojë kushdo.
|
||
Ka shumë rrugë për të ndihmuar që të arrihet ky qëllim,
|
||
edhe pse nuk dini se si programohet.
|
||
</p>
|
||
<div class="action"><a href="/campaigns/android/help.html">Kontribuoni</a></div>
|
||
</div>
|
||
</div>
|
||
|
||
<h2 style="clear:both;" id="Why">Pse Pajisja Juaj Celulare Duhet të Jetë e Lirë</h2>
|
||
|
||
Pajisjet celulare janë kompjutera të veckël që i mbajmë gjithmonë me vete.
|
||
Ata dinë vendndodhjen tonë të atëçastshme dhe kanë brenda fotot tona
|
||
private. I përdorim që të komunikojmë me miqtë tanë, familjet tona dhe
|
||
ndoshta me dashuritë tona të fshehta. Ata na ofrojnë hyrje në Internet
|
||
dhe kanë të trupëzuar kamera dhe mikrofonë. Duke qenë mjete kaq të fuqishëm,
|
||
ata mund t’i sjellin privatësisë sonë rreziqe të mëdhaja, por në të njëjtën
|
||
kohë me ta mund të bëjmë gjëra shumë të vlefshme: varet se kush i kontrollon ato.
|
||
|
||
<h3>Liri dhe Kontroll</h3>
|
||
|
||
<p>
|
||
Shumica e pajisjeve celulare nuk kontrollohen nga përdoruesit e tyre,
|
||
por nga prodhuesi dhe operatori i shërbimit. Software-i që xhiron në to
|
||
nuk është Software i Lirë. Edhe telefonat Android shiten me shtesa
|
||
software jo të lirë dhe pronësore që zakonisht nuk veprojnë në interes
|
||
të përdoruesit. Përditësime të software-it do të ketë për sa kohë prodhuesi
|
||
ka ende interes komercial për pajisjen tuaj. Aplikacionet (aplikacionet) që mund
|
||
të kihen nga tregtorja zyrtare janë në shumicën e rasteve jo të lira.
|
||
Askujt nuk i lejohet të studiojë se si funksionojnë dhe se çfarë bëjnë vërtet
|
||
brenda telefonit tuaj. Ka raste që thjesht nuk funksionojnë si doni ju, por ka
|
||
raste kur përmbajnë veçori dashakeqe.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Xhirimi me vetëm Software të Lirë ju vë juve në kontroll të plotë.
|
||
Edhe pse mund të mos keni aftësitë për të ushtruar drejtpërdrejt lirinë tuaj,
|
||
do të përfitoni prej një bashkësie plot gjallëri tok me të cilën mund t’ia
|
||
arrini kësaj.
|
||
</p>
|
||
|
||
<h3>Privatësi</h3>
|
||
|
||
<p>
|
||
Pajisjet tonë celulare përmbajnë më tepër të dhëna personale se sa ditarët
|
||
më të fshehtë. Por sistemet pronësore, madje shumica e telefonave Android,
|
||
janë hartuar që këto të dhëna t’ua kalojnë kompanive të tilla si Google
|
||
apo Apple. Shumica e përdoruesve nuk kanë kontroll të plotë mbi të dhënat
|
||
personale te pajisja e tyre. Zgjidhjet e volitshme për njëkohësim api kopjeruajtje
|
||
të të dhënave joshin gjithnjë e më shumë persona drejt ruajtjes së të dhënave të tyre
|
||
në shërbyes të centralizuar, të xhiruar nga korporata që ekzistojnë për fitime.
|
||
Zakonisht këta gjenden në ShBA dhe janë të detyruar t’ia kalojnë të dhënat tuaja
|
||
qeverisë së ShBA-ve pas një kërkse të thjeshtë. Cilido që ka të dhëna personale tonat
|
||
është në gjendje të na manipulojë. Ndaj pajisjet jo të lira janë një kërcënim për
|
||
demokracinë dhe shoqërinë tonë.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Privatësia është një nga arsyet më të rëndësishme pse të përkrahet Software-i Lirë.
|
||
Shtesat pronësore të tillë si <a
|
||
href="https://en.wikipedia.org/wiki/Carrier_IQ">Carrier IQ</a> i spiunojnë përdoruesit
|
||
e telefonave të mençur pa dijeni e tyre. Shumë aplikacione në treg përmbajnë
|
||
veçori dashakeqe. Ato lexojnë të dhënat tuaja private, të tilla si
|
||
<a href="http://www.guardian.co.uk/technology/2012/feb/15/apple-iphone-address-book-privacy"
|
||
title="Apple faces US inquiry over iPhone address book privacy">libri juaj e adresave</a>
|
||
dhe dosjen “phone home”, ose përdorin
|
||
<a href="https://code.google.com/apis/analytics/docs/mobile/android.html#overview">Google Analytics</a>
|
||
që të dërgojnë të dhëna te Google. Këto janë thjesht shembujt që janë zbuluar deri më sot.
|
||
Mungesa e lirisë pengon shqyrtimin e pavarur
|
||
dhe veçoritë spiunuese merren vesh vetëm aksidentalisht.
|
||
</p>
|
||
<p>
|
||
Shumica e telefonave të mençur e kanë të domosdoshme që ju të lidheni dhe
|
||
të identifikoni veten te një shërbyes i centralizuar përpara se të mund
|
||
t’i përdoni normalisht. Përdoruesve u mbetet t’i besojnë shërbyesit
|
||
pa ditur se çfarë të dhënash depozitohen në të dhe se si përpunohen
|
||
apo lidhen me të dhëna të tjera. Një telefon që xhiron vetëm Software
|
||
të Lirë nuk ju kërkon të jepni të dhëna te kompani që nuk u besohet dot
|
||
ose që ju detyrojnë të bëni kështu – më e pakta që mund të thuhet është
|
||
se kjo ka shumë pak gjasa të ndodhë, ngaqë veprimet e software-it do të
|
||
ishin të dukshme dhe bashkësia do të ishte në gjendje të hartonte një version
|
||
alternativ. Volia e shërbimeve "që shtojnë vlera", të cilët shpesh jepen me paketa
|
||
të tilla, mund të sigurohet po ashtu përmes Software-it të Lirë. Kjo ju mban
|
||
juve në kontroll të të dhënave tuaja, ditari juaj mbetet nën zotërimin tuaj.
|
||
Edhe mishi të piqet, edhe helli mos digjet.
|
||
</p>
|
||
|
||
|
||
<h2>Nisma të Tjera të Afërta</h2>
|
||
|
||
<p>
|
||
Edhe pse kjo nismë ka të bëjë me Android-in, ka nisma të tjera
|
||
që mundësojnë të përdoren kompjuter të vegjël celularë me
|
||
(në pjesën dërrmuese) Software të Lirë. Për shkak të gjendjes
|
||
së përudhësave për <em>hardware</em> celularësh, asnjë prej
|
||
këtyre nismave nuk mund të xhirojë këto makina në liri të plotë.
|
||
Që të funksionojnë, shumica e pajisjeve lyp përudhësa dhe
|
||
<em>firmware</em>-e jo të lirë.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Në krahun e <em>hardware</em>-eve ekziston <a
|
||
href="http://projects.goldelico.com/p/gta04-main/">telefoni GTA04</a>.
|
||
Është vazhdimi i Openmoko GTA02-shit dhe është hartuar të mos kërkojë
|
||
përudhësa pronësorë. Xhiron GNU/Linux, por lyp <em>firmware</em> jo
|
||
të lirë që të mund të përdorë WiFi-n. Shumë afër qëllimit, por prapë ende larg.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Nismat <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Maemo">Maemo</a>/<a
|
||
href="https://meego.com/">MeeGo</a> krijuan sisteme për telefona celularë,
|
||
bazuar në GNU/Linux, me mjaft përbërës jo të lirë. Tani kanë kaluar te
|
||
<a href="http://merproject.org/">Mer</a>
|
||
dhe <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tizen">Tizen</a>.
|
||
Mer është një përjekje bashkësie për të vazhduar punën e bërë me
|
||
MeeGo-n, por duke përdorur Qt, ndërsa Tizen është nismë e një korporate
|
||
dhe përdor vetëm disa pjesë të MeeGo-s plus Enlightenment dhe HTML5.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Mozilla po punon për
|
||
<a href="https://hacks.mozilla.org/2012/02/mozillas-boot-to-gecko-the-web-is-the-platform/">sistemin operativ Firefox OS</a>
|
||
ideja e të cilit është të ofrojë vetëm një shfletues që xhiron aplikacione web.
|
||
Këtu shfaqen problemet e zakonshem të
|
||
<a href="https://www.gnu.org/philosophy/who-does-that-server-really-serve.html">Software-it si Shërbim</a>,
|
||
përmbi, ka të ngjarë, përudhësa jo të lirë.
|
||
Për WebOS-in <a
|
||
href="http://developer.palm.com/blog/2011/12/open-source/">qe njoftuar gjithashtu se
|
||
do të hidhej në qarkullim si Software i Lirë</a>. Mbetet të shihet nëse do të jenë të lira krejt
|
||
pjesët e tij dhe nëse do të ketë pajisje të reja që do të shiten me WebOS.
|
||
</p>
|
||
|
||
|
||
<h2>Kontakte</h2>
|
||
|
||
<p>
|
||
Nëse keni pyetje rreth kësaj fushate,
|
||
ju ftojmë të na dërgoni <a href="mailto:android@lists.fsfe.org">te listat tona të postimeve</a>.
|
||
Cilido që interesohet për fushatën është
|
||
<a href="https://lists.fsfe.org/mailman/listinfo/android">i pajtuar</a> këtu,
|
||
ndaj mesazhi juaj do të mbërrijë te cilido i aktivizuar.
|
||
</p>
|
||
|
||
<p>
|
||
Për të dhëna të përgjithshme mbi punën e FSFE-së që nuk lidhet me fushatën "Çlironi Android-in Tuaj",
|
||
ju lutemi, përdorni <a href="/contact/contact.html">faqen e kontakteve në përgjithësi</a>.
|
||
</p>
|
||
|
||
|
||
<h2>Organizma Që Marrin Pjesë</h2>
|
||
|
||
<p>
|
||
<div class="image">
|
||
<a href="https://www.foebud.org/"><img src="/campaigns/android/foebud.png" alt="FoeBuD e.V." title="FoeBuD e.V." /></a>
|
||
<a href="https://fsf.org/"><img src="/campaigns/android/fsf.png" alt="Free Software Foundation" title="Free Software Foundation" /></a>
|
||
<a href="http://ansol.org/"><img src="/campaigns/android/ansol.png" alt="Associação Nacional para o Software Livre" title="Associação Nacional para o Software Livre" /></a>
|
||
</div>
|
||
</p>
|
||
|
||
</body>
|
||
<timestamp>$Date: 2012-07-08 10:39:14 +0200 (Sun, 08 Jul 2012) $ $Author: hugo $</timestamp>
|
||
<legal type="cc-license">
|
||
<license>http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/</license>
|
||
<notice>Pjesë të kësaj faqeje janë
|
||
të modifikuara mbi bazën e një pune të krijuar dhe ndarë me të tjerët nga Google dhe
|
||
përdorur këtu sipas kushteve të përshkruara në lejen Creative Commons 3.0
|
||
Attribution License. Android është shenjë tregtare e Google Inc.</notice>
|
||
</legal>
|
||
</html>
|
||
<!--
|
||
Local Variables: ***
|
||
mode: xml ***
|
||
End: ***
|
||
-->
|