2017 lines
95 KiB
HTML
2017 lines
95 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>
|
|
|
|
<html>
|
|
<head>
|
|
<title>Afschrift van Richard Stallman's toespraak over de Vrije Softwarebeweging, Zagreb
|
|
; 2006-03-09</title>
|
|
</head>
|
|
<body>
|
|
|
|
<h1>De Vrije Softwarebeweging en de toekomst van de Vrijheid; 9 maart 2006</h1>
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
Wat volgt is een afschrift van een toespraak door Richard Stallman op 9 maart 2006 in
|
|
Zagreb. De toespraak werd in het Engels gegeven.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
Richard Stallman lanceerde het <a href="/documents/gnuproject.html">GNU project</a>
|
|
en de <a href="/documents/freesoftware.html">Free Software Foundation</a> in
|
|
1983. Stallman is voorzitter van de FSF, een zusterorganisatie van de FSFE.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
Het originele (Engelse) afschrift van de toespraak werd gemaakt door
|
|
<a href="/about/oriordan/oriordan.html">Ciarán O'Riordan</a>. Door lid te worden van de
|
|
<a href="http://fellowship.fsfe.org/">Fellowship of FSFE</a> kan u soortgelijk werk
|
|
ondersteunen. U kan ons ook ondersteunen met <a href="/help/donate">donaties aan de
|
|
FSFE</a> en door anderen aan te moedigen dat ook te doen.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
De geluidsopnamen van deze toespraken staan online:
|
|
</p>
|
|
|
|
<ul>
|
|
<li>
|
|
<a
|
|
href="http://mjesec.ffzg.hr/~dpavlin/stallman2006/free_software_movement_and_the_future_of_freedom_zagreb_09_march_2006.ogg">http://mjesec.ffzg.hr/~dpavlin/stallman2006/...
|
|
[lange filenaam].ogg</a>
|
|
</li>
|
|
</ul>
|
|
|
|
<h2>Verloop van de toespraak</h2>
|
|
|
|
<ul>
|
|
<li><a href="#what-is-free-software?">Wat is Vrije Software?</a></li>
|
|
<li><a href="#why-are-these-the-essential-freedoms?">Waarom zijn dit de essentiële
|
|
vrijheiden?</a></li>
|
|
<li><a href="#freedom-two">Vrijheid twee</a></li>
|
|
<li><a href="#freedom-zero">Vrijheid nul</a></li>
|
|
<li><a href="#freedom-one">Vrijheid een</a></li>
|
|
<li><a href="#freedom-three">Vrijheid drie</a></li>
|
|
<li><a href="#directly-funding-free-software-development">Rechtstreekse ondersteuning
|
|
van Vrije Softwareontwikkeling</a></li>
|
|
<li><a href="#comparing-free-and-proprietary-software">Vergelijking tussen Vrije en
|
|
propriëtaire software.</a></li>
|
|
<li><a href="#the-situation-in-1983">De situatie in 1983</a></li>
|
|
<li><a href="#choosing-the-unix-design">Kiezen voor het UNIX-ontwerp</a></li>
|
|
<li><a href="#the-name-gnu">De naam "GNU"</a></li>
|
|
<li><a href="#gnu-and-linux">GNU en Linux</a></li>
|
|
<li><a href="#software-freedom-needs-to-be-widely-understood">Software vrijheiden
|
|
moeten algemeen bekend raken</a></li>
|
|
<li><a href="#we-urgently-need-people-to-work-on-stage-2">We hebben dringend
|
|
mensen nodig die werk maken van "deel 2"</a></li>
|
|
<li><a href="#today-we-have-enemies">Vandaag hebben we vijanden</a></li>
|
|
<li><a href="#we-need-to-stop-wasting-our-market-power">Wij moeten ermee ophouden
|
|
onze macht over de markt te vergooien</a></li>
|
|
<li><a href="#treacherous-computing">Treacherous Computing</a></li>
|
|
<li><a href="#the-dmca-and-eucd-laws">De DMCA en EUCD wetgevingen</a></li>
|
|
<li><a href="#software-patents">Softwarepatenten</a></li>
|
|
<li><a href="#more-legislative-battles">Er komen nog juridische veldslagen</a></li>
|
|
<li><a href="#free-software-and-schools">Vrije Software en onderwijs</a></li>
|
|
<li><a href="#st-ignucias-and-the-church-of-emacs">St. IGNUcius en de kerk van Emacs
|
|
</a></li>
|
|
<li><a href="#q1">Vraag #1: Wat is uw mening over Mono?</a></li>
|
|
<li><a href="#q2">Vraag #2: Hoe denkt u over BSD-licenties?</a></li>
|
|
<li><a href="#q3">Vraag #3: Wat moeten we doen als mensen onze licenties overtreden?
|
|
</a></li>
|
|
<li><a href="#q4">Vraag #4: Het zou duidelijker vermeld moeten worden dat het
|
|
publiceren van aanpassingen niet verplicht is.</a></li>
|
|
<li><a href="#q5">Vraag #5: Bevat jouw halo propriëtaire software?</a></li>
|
|
<li><a href="#q6">Vraag #6: Wat is jouw mening over de Creative Commons licentie(s)?</a></li>
|
|
<li><a href="#q7">Vraag #7: Kent u een vrije cultuurorganisatie?</a></li>
|
|
<li><a href="#q8">Vraag #8: Moet Vrije Software niet duur zijn aangezien het zo
|
|
waardevol is?</a></li>
|
|
<li><a href="#links-for-further-reading">Links naar extra informatie</a></li>
|
|
</ul>
|
|
|
|
<h2>Het afschrift van de voordracht</h2>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="what-is-free-software?">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Wat is Vrije
|
|
Software?]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:03:10]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Wat is Vrije Software? Vrije
|
|
Software, is software die de vrijheden van zijn gebruikers respecteert. Software die u kan
|
|
gebruiken maar die uw vrijheden niet respecteert, wordt propriëtaire of niet-vrije
|
|
software genoemd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Propriëtaire software houdt zijn gebruikers geïsoleerd en hulpeloos. Geïsoleerd omdat het
|
|
voor elke gebruiker verboden is om te delen met de anderen, en hulpeloos omdat de
|
|
gebruikers de broncode niet bezitten, waardoor ze niets kunnen veranderen, en zelfs niet
|
|
weten wat het programma echt allemaal doet.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar Vrije Software, wat naar het schijnt vertaald wordt als slobodni softver [in het
|
|
Kroatisch], is software die de vrijheden van zijn gebruikers respecteert. Wat bedoel ik
|
|
daarmee? Het volstaat niet dat men zegt: "<span style="font-style: italic;">Ik ben
|
|
voor vrijheid</span>". Eén vraag is cruciaal: welke zijn de essentiële vrijheden die
|
|
iedereen moet hebben?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:04:27]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Er zijn vier essentiële vrijheden voor de gebruiker van een programma.
|
|
</p>
|
|
|
|
<ul>
|
|
<li>
|
|
Vrijheid nul, de vrijheid een programma te gebruiken zoals u zelf wil, voor om het even
|
|
welk doel.
|
|
</li>
|
|
|
|
<li>
|
|
Vrijheid één, de vrijheid om de broncode van een programma te bestuderen en te
|
|
veranderen als u dat wil.
|
|
</li>
|
|
|
|
<li>
|
|
Vrijheid twee, de vrijheid om uw buur te helpen. Dat is de vrijheid om kopieën te maken en
|
|
ze onder anderen te verdelen, als u dat wil.
|
|
</li>
|
|
|
|
<li>
|
|
Vrijheid drie, de vrijheid om de gemeenschap te helpen. Dat is de vrijheid om aangepaste
|
|
versies van een programma te verdelen en te publiceren, als u dat wil.
|
|
</li>
|
|
</ul>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Een programma dat deze vier vrijheden garandeert, is Vrije Software. Als één van deze
|
|
vrijheden niet substantieel aanwezig is - lees onvoldoende beschikbaar - dan is het
|
|
programma propriëtaire software, wat betekent dat het verdeeld wordt onder een
|
|
onethisch systeem en dus beter niet gebruikt wordt, en beter niet ontwikkeld was geweest.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:05:45]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik wil wel opmerken dat de meerderheid van de software, bijna alle software, noch vrij noch
|
|
propriëtair is. De meeste software is maatwerk, specifiek ontwikkeld voor één klant. Als
|
|
deze klant al deze vrijheden heeft, als de klant volledige rechten heeft over de software,
|
|
dan kan men dit strikt genomen Vrije Software noemen. Er is slechts één gebruiker en die
|
|
gebruiker is vrij. Er wordt geen gebruiker aan banden gelegd; niemand wordt verkeerd
|
|
behandeld. Vaak komen er nog wel andere ethische vragen in zo'n situatie. Er zijn vaak
|
|
ethische vragen in een mensenleven, maar in dit specifieke geval, wordt er eigenlijk geen
|
|
kwaad gedaan.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="why-are-these-the-essential-freedoms?">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: Waarom zijn dit de essentiële vrijheden?]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Waarom zijn deze vrijheden essentieel? Waarom definiëren we Vrije Software op
|
|
<span style="font-style: italic;">deze</span> manier?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="freedom-two">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Vrijheid twee]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Vrijheid twee is essentieel op fundamenteel ethische grond, opdat u een eerlijk, ethisch
|
|
leven kan leiden als lid van uw gemeenschap. Als u een programma gebruikt dat u
|
|
vrijheid twee niet geeft, loopt u steeds het risico op een moreel dilemma. Als één van je
|
|
vrienden vraagt: "<span style="font-style: italic;">Dat is een leuk programma,
|
|
mag ik een een kopietje?</span>", heeft u de keuze tussen kwaad en kwaad. Eerste
|
|
kwaad: geef uw vriend een kopie en overtreed de licentie van het programma. Het andere
|
|
kwaad: u geeft uw vriend geen kopie en vervult dus de voorwaarden van de licentie.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Eens u in deze situatie verzeild raakt, moet u kiezen voor het minste kwaad. Het minste
|
|
kwaad is het geven van de kopie, en dus de licentie van het programma overtreden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar waarom is dat het minste kwaad? We veronderstellen dat deze vriend een goed
|
|
mens is, die u steeds eerlijk behandeld heeft en dus uw medewerking verdient. We
|
|
kunnen dit veronderstellen want anders zou het gaan over een slecht mens, iemand
|
|
waarvan je liever niet hebt dat hij uw hulp vraagt. Dit is een makkelijk geval, u zegt
|
|
gewoon: "<span style="font-style: italic;">Waarom zou ik u moeten helpen?
|
|
</span>". Het wordt dus pas moeilijk als deze persoon een goed mens is, die u en
|
|
anderen van nature wil helpen.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
We weten dat de ontwikkelaar van het programma vrijwillig het solidariteitsprincipe van
|
|
uw gemeenschap heeft aangevallen, bewust probeert om u af te zonderen van de rest
|
|
van de wereld. Dus als u verplicht wordt om een slechte keuze te maken, kan u beter
|
|
kiezen voor het benadelen van iemand die het verdient, iemand die zelf ook kwaad doet.
|
|
Beter voor deze persoon te kiezen dan voor iemand die u geen kwaad doet.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar ook al kiest u voor het minste kwaad, dan nog is het geen goede keuze. Het is nooit
|
|
goed - toch niet helemaal - om een overeenkomst te sluiten en ze dan niet na te leven.
|
|
Het kan de juiste keuze zijn, maar dan nog is het geen goede keuze.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Op gebied van software is er maar één ding erger dan een niet-officiële kopie van een
|
|
propriëtair programma en dat is een officiële kopie van zo'n programma. Een officiële
|
|
kopie doet evenveel kwaad aan heel zijn gemeenschap van gebruikers, maar
|
|
daarenboven heeft de ontwikkelaar, de aanstoker van het kwaad, er ook nog voordeel bij.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als u hier goed over nadenkt, het hoe en waarom van het dilemma goed begrijpt, beseft u
|
|
dat men ervoor moet zorgen nooit in dat dilemma verzeild te raken. Dat kan op twee
|
|
manieren. De eerste manier, die waarschijnlijk de voorkeur draagt van de propriëtaire
|
|
softwareontwikkelaars: zorg dat je geen vrienden hebt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De andere: gebruik geen propriëtaire software.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:10:25]<br />
|
|
[00:11:25]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als u geen propriëtaire software gebruikt, dan stelt u zichzelf nooit bloot aan dit dilemma.
|
|
Ik aanvaard alleen kopieën van Vrije Software. Als een vriend mij vraagt voor een kopie
|
|
van een programma, zal ik nooit voor de verscheurende keuze staan, en kan ik legaal een
|
|
kopie aan hem bezorgen. Als iemand bereid is mij een programma te bezorgen, dat mij
|
|
interessant lijkt, onder de voorwaarde dat ik dat niet kan delen met anderen, dan zeg ik
|
|
nee. Ik wil zo leven dat ik nergens beschaamd voor hoef te zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De meest essentiële bronnen van om het even welke gemeenschap zijn niet haar
|
|
fysieke bezittingen, maar wel haar psycho-sociale waarden. Het is de geest van goede
|
|
wil; De behoefte om uw buren te helpen. Het is geen toeval dat de belangrijkste
|
|
godsdiensten deze waarden van goede wil al duizenden jaren actief promoten. Ze doen
|
|
dit omdat de kleinste toename van deze waarden, de levenskwaliteit voor iedereen
|
|
verbetert.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Welke besluiten moeten wij trekken als belangrijke sociale instituten zeggen dat delen
|
|
slecht is? Waar zijn ze mee bezig? Zij vergiftigen deze levensbelangrijke waarden, iets wat
|
|
geen enkele gemeenschap zich kan veroorloven. Geen enkele gemeenschap heeft een
|
|
teveel aan goede wil. Geen enkele gemeenschap kan het zich veroorloven deze waarden
|
|
te verspillen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En wat betekent het als ze zeggen dat u een piraat bent als u uw buren helpt? Waar zijn ze
|
|
mee bezig? Ze vergelijken het helpen van uw buren, met het kapen van schepen. Deze
|
|
vergelijking is helemaal fout aangezien het aanvallen van schepen ronduit slecht is,
|
|
terwijl het helpen van je buren lovenswaardig is.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En wat betekent het als men zware straffen, zoals jarenlange gevangenisstraffen, oplegt
|
|
aan mensen die hun buren helpen? Hoeveel meer angst moet men ons nog aanjagen
|
|
voordat onze buren te bang worden om nog iets met ons te delen, of voordat jullie te
|
|
bang worden om nog iets met hen te delen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:14:07]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit angstniveau, deze terreurcampagne, proberen de ontwikkelaars van niet-vrije software
|
|
op te leggen aan alle mensen over de hele wereld. Ik gebruik de term
|
|
"<span style="font-style: italic;">terreurcampagne</span>, niet alleen om mijn
|
|
afkeur voor deze praktijk aan te tonen, maar ook omdat in minstens twee landen
|
|
ontwikkelaars van propriëtaire software al gedreigd hebben met verkrachting voor het
|
|
bezitten van illegale kopieën van propriëtaire software. Als men mensen begint te
|
|
bedreigen met verkrachting, is volgens mij het woord terreurcampagne gepast. Ik vind
|
|
dat wij deze terreurcampagne moeten stoppen. Wij mogen dit niet laten gebeuren.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:14:53]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Daarom bestaat vrijheid nummer twee, de vrijheid om uw buur te helpen. De vrijheid om
|
|
kopieën te maken en ze uit te delen aan anderen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="freedom-zero">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Vrijheid nul]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Vrijheid nul is onmisbaar voor andere redenen. Het is de vrijheid om een programma te
|
|
gebruiken voor om het even welk doel u nuttig lijkt. Het kan u verrassen, maar er zijn
|
|
propriëtaire programma's die u zelfs deze minimale vrijheid niet gunnen. Sommige
|
|
programma's leggen beperkingen op voor hoe vaak u het gebruikt, of wanneer, of hoe,
|
|
of voor welke taken, of voor welk doel.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Op deze manier heeft u overduidelijk geen controle meer over uw eigen computer. Dus is
|
|
vrijheid nul onontbeerlijk om controle te krijgen over uw eigen computer, maar het volstaat
|
|
niet; je hebt dankzij vrijheid nul alleen nog maar de vrijheid om op uw eigen computer die
|
|
zaken te doen die de ontwikkelaar voor jou gekozen heeft.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="freedom-one">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Vrijheid één]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wilt u echt controle over uw computer, dan moet u ook deze beslissingen aan de
|
|
ontwikkelaar onttrekken zodat u zelf deze keuzes kan maken. Daarvoor heeft u vrijheid
|
|
één nodig, de vrijheid om de broncode te bestuderen, en deze aan te passen zodat een
|
|
programma doet wat u wil. Als u deze vrijheid niet bezit, weet u nooit wat een programma
|
|
echt doet.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Vroeger werd me verteld dat Ceauşescu beslist had om alle telefoons zo te maken dat
|
|
men ze makkelijk kon afluisteren - vooral de regering kon dat makkelijk. Vandaag doen
|
|
propriëtaire ontwikkelaars iets soortgelijks. Veel niet-vrije programma's bevatten
|
|
kwaadaardige code, alleen ontwikkeld om het gedrag van de gebruiker te bespioneren,
|
|
zijn mogelijkheden te beperken en soms zelfs om hem kwaad te berokkenen.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Spionagecode is wijd verspreid. Een niet-vrij programma dat zijn gebruikers bespioneert
|
|
kennen jullie waarschijnlijk wel, het noemt Windows XP. Als een gebruiker van Windows XP,
|
|
en ik zeg bewust niet "<span style="font-style: italic;">u</span>" aangezien
|
|
jullie nooit zo'n programma zouden gebruiken, dus als een gebruiker van Windows XP
|
|
in zijn eigen bestanden zoekt naar een woord, verstuurt Windows een bericht waarin
|
|
staat naar welk woord je zocht. Dat is één van de spionagefuncties.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wanneer Windows voorstelt om uw systeem te updaten, om de laatste veranderingen
|
|
te downloaden, verstuurt hij een lijst met al de software die op uw computer geïnstalleerd
|
|
is. Dat is een andere spionagefunctie.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het is niet eenvoudig om deze spionagefuncties te ontdekken. Microsoft vertelt de
|
|
mensen namelijk niet dat ze op deze wijze bespioneerd zullen worden. Ze plaatsen
|
|
waarschijnlijk een zinnetje in hun licentie dat zegt: "<span style="font-style: italic;">
|
|
U gaat ermee akkoord dat wij alle informatie verzamelen die nodig is voor watdanook blah
|
|
blah blah</span>". De gebruikers nemen meestal niet de tijd de hele licentie te
|
|
lezen, en diegenen die dat wel doen, worden er niet veel wijzer van.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het zit zo, er is heel wat ingenieus onderzoek nodig geweest om de ontdekken dat
|
|
Windows de lijst van geïnstalleerde programma's doorstuuurt, aangezien het deze lijst
|
|
gecodeerd doorstuurt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:18:45]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het bespioneren van de gebruikers gebeurt niet alleen in Windows. Ook de Windows
|
|
Media Player bespiedt zijn gebruikers, dit programma volgt u op de voet en rapporteert
|
|
elke site die de gebruiker bekijkt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Denk nu alstublieft niet dat deze slechte praktijken alleen bij Microsoft voorkomen. Microsoft
|
|
is slechts één van de vele ontwikkelaars van software die gebruikers onderwerpt.
|
|
Realplayer doet juist hetzelfde. Ook dit programma volgt de gebruiker op de voet en
|
|
rapporteert elke pagina die de bezoeker bekijkt.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En ook de Tivo doet hetzelfde. Deze Tivo is een interessante zaak aangezien veel Vrije
|
|
Softwaregemeenschappen de Tivo aanvankelijk blij onthaalden. De Tivo gebruikt
|
|
namelijk veel Vrije Software; er zit een GNU/Linux systeem in.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus mensen riepen "<span style="font-style: italic;">Wow fantastisch! Zij gebruiken
|
|
onze software, zij genieten van ons werk, wij juichen dit toe.</span>". De Tivo bevat
|
|
spijtig genoeg ook niet-vrije software en bespioneert zijn gebruikers. Het rapporteert elk
|
|
programma waar de gebruiker naar kijkt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit toont aan de we niet ver genoeg gaan, ons einddoel moet meer zijn dan juist het feit dat
|
|
ze Vrije Software gebruiken. We moeten als doel stellen dat ze geen niet-vrije software
|
|
gebruiken, dat wij geen niet-vrije software gebruiken. Als je uw vrijheid wil behouden, moet
|
|
u alle programma's verwerpen die deze vrijheid wegnemen en elk niet-vrij programma
|
|
ontneemt u uw vrijheden.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als u een computer hebt die wat Vrije Software draait, gedeeltelijk op Vrije Software
|
|
draait, betekent dat niet dat deze computer uw vrijheid respecteert. Hij respecteert uw
|
|
vrijheid slechts gedeeltelijk.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:21:00]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Slechte praktijken gaan verder dan spionage. Er worden ook functies ingebouwd waardoor
|
|
de software weigert te werken. Waardoor programma's zeggen
|
|
"<span style="font-style: italic;">Ik wil u dit bestand niet tonen, jij mag van mij geen
|
|
stuk van dit bestand copiëren, ik druk dit bestand niet af voor u, ik vind u niet leuk genoeg.
|
|
</span>" Dit is ook bekend als DRM - Digital Restrictions Management, de
|
|
internationale functie om dienst te weigeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En er bestaan ook geheime ingangen. Enkele jaren geleden werd een niet-vrij programma
|
|
bevrijd, toen gebruikers de broncode bestudeerden, ontdekten ze dat er al jaren een
|
|
achterpoortje was ingebouwd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Zolang het programma propriëtair was kon niemand dit ontdekken. Men kon niet zien dat
|
|
er een achterpoortje was. Pas toen het programma bevrijd werd, zagen ze het achterpoortje
|
|
en hebben ze dit natuurlijk onmiddellijk verwijderd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Een propriëtair programma met zo'n achterpoortje waarvan u allicht al een hebt gehoord
|
|
heet Windows XP. Als Windows XP u een update voorstelt, kent Microsoft de identiteit van
|
|
de gebruiker en kan Microsoft hem een op maat gesneden update aanbieden. Wat
|
|
betekent dat? Het betekent dat de gebruiker volledig is onderworpen aan de wil van
|
|
Microsoft, zij kunnen met zijn systeem doen wat zij willen.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
In 1999 heeft men in de Microsoft server software een achterpoortje ontdekt dat speciaal
|
|
voor de US National Security Agency gecreëerd werd. U kan niet-vrije software niet
|
|
vertrouwen. Niet-vrije software geeft de ontwikkelaars macht over de gebruikers. Deze
|
|
macht kan op veel manieren gebruikt worden tegen de gebruikers. Sommige ontwikkelaars
|
|
gebruiken deze macht, anderen niet. Zolang u geen slechte functies ontdekt in de software
|
|
weet u niet tot welke categorie een ontwikkelaar behoort. U kan nooit weten of zo'n
|
|
softwareontwikkelaar betrouwbaar is.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Laten we veronderstellen dat we nu praten over zo'n programma waarin de ontwikkelaars
|
|
geen boosaardige code verstopten - er bestaan namelijk nog ontwikkelaars, die oprecht
|
|
proberen een programma te schrijven dat ten dienste staat van de gebruikers.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ook zij zijn maar mensen, ze maken dus fouten. Alle programmeurs maken fouten. Hun
|
|
code bevat 'bugs'. Een gebruiker van niet-vrije software is even hulpeloos tegen een
|
|
toevallig gemaakte fout als tegen bewust geschreven boosaardige code. De gebruiker
|
|
van niet-vrije software is de gevangene van zijn software.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:25:05]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wij, ontwikkelaars van Vrije Software, zijn ook mensen. Ook wij maken fouten, en onze
|
|
programma's bevatten 'bugs'. Maar als onze software fouten of code bevat die
|
|
zaken doet die u niet bevallen, dan kan u dat herstellen, want wij respecteren uw vrijheid
|
|
om dat te herstellen, de vrijheid om de code te veranderen. Om het even wat wij schreven
|
|
en wat u niet bevalt, kan u veranderen omdat wij uw vrijheid om dit te doen respecteren.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar vrijheid één volstaat niet. Vrijheid één geeft u wel de vrijheid om zelf de code te
|
|
bestuderen en te veranderen als u dat wil. En toch is dat niet voldoende, er zijn namelijk
|
|
miljoenen computergebruikers wereldwijd die helemaal niet weten hoe ze moeten
|
|
programmeren. Zij kunnen deze vrijheid niet zelf uitoefenen. En ook voor programmeurs
|
|
zoals ik, volstaat deze vrijheid één niet, er is namelijk veel te veel software - te veel Vrije
|
|
Software. Niemand is in staat om alles te bestuderen, en de aanpassingen uit te voeren
|
|
die zij noodzakelijk achten.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit krijgt één mens nooit verwezenlijkt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="freedom-three">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Vrijheid drie]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Samenwerking is de enige mogelijke manier om controle te krijgen over de software die
|
|
we gebruiken. Om dit mogelijk te maken hebben we vrijheid drie nodig, de vrijheid om uw
|
|
gemeenschap te helpen, de vrijheid om aangepaste versies van een programma te
|
|
publiceren of te verspreiden, als je dat wil.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Met deze vrijheid kunnen we samen controle krijgen over software. Vrije Software is
|
|
software die ontwikkeld wordt onder de democratische controle van haar gebruikers. Niet
|
|
in de strikte betekenis van democratie, waar iedereen een stem kan uitbrengen waarna
|
|
de software op de verkozen manier ontwikkeld wordt. Het is nog veel beter dan dat. Als
|
|
er een Vrije Softwareprogramma is, en veel mensen willen dat het in een bepaalde
|
|
richting evolueert, zal daar aan gewerkt worden en worden de verbeteringen
|
|
gepubliceerd. Het programma zal dan duidelijk in deze richting evolueren.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als er nu slechts enkele mensen vooruitgang willen maken in een bepaalde richting, dan
|
|
kan dat, zij kunnen het programma laten evolueren in de door hen gekozen richting, maar
|
|
zullen beperkt worden door de hoeveelheid werk die anderen erin willen investeren. En
|
|
als de veranderingen de meeste gebruikers niet bevallen, zullen die hun eigen versie
|
|
blijven gebruiken. De belangrijkste versie zal evolueren in deze richting, maar anderen
|
|
die iets anders willen, zijn vrij het programma verder te ontwikkelen in de door hun
|
|
gekozen richting.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als een miljoen mensen een bepaalde verandering willen in een Vrije Softwareprogramma,
|
|
bestaat de kans dat enkele duizenden daarvan de kennis hebben om dat ook uit te voeren.
|
|
Vroeg of laat zullen enkelen daarvan deze verandering uitwerken, en hun aangepaste
|
|
versie publiceren. Eén miljoen mensen zullen deze nieuwe versie gaan gebruiken. Alleen
|
|
programmeurs zijn in staat om van vrijheden één en drie gebruik te maken. Maar elke
|
|
gebruiker kan rechtstreeks gebruik maken van vrijheden nul en twee - de vrijheden om een
|
|
programma te gebruiken en te kopiëren - en ook niet-programmeurs kunnen
|
|
onrechtstreeks genieten van vrijheden één en drie. Zij kunnen deze vrijheden niet
|
|
rechtstreeks gebruiken, want daarvoor moet men kunnen programmeren, maar als
|
|
anderen hun vrijheden gebruiken, genieten de niet-programmeurs mee van de voordelen.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus deze vier vrijheden zijn essentieel voor alle gebruikers, ook voor de
|
|
niet-programmeurs, die een meerderheid vormen in de maatschappij.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span
|
|
id="directly-funding-free-software-development">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: Rechtstreekse ondersteuning van Vrije Softwareontwikkeling]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Veronderstel dat er slechts duizend gebruikers zijn die een bepaalde verandering willen in
|
|
in vrij programma, en veronderstel dat geen enkele van die duizend mensen weet hoe
|
|
men moet programmeren, dan nog kunnen zij gebruik maken van deze vrijheden. En wel
|
|
als volgt:
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Eén van hen kan een bericht rondsturen en met anderen in contact komen, eens dat de
|
|
nodige contacten gelegd zijn, kunnen ze een organisatie opstarten.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:30:04]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De organisatie wordt opgericht om de nodige fondsen te werven om de verandering die
|
|
zij willen, te bewerkstelligen. De organisatie vraagt aan iedereen die lid wil worden 100
|
|
dollar. Dus als alle mensen, die deze verandering echt belangrijk vinden, lid worden van
|
|
deze organisatie, hebben ze 100000 dollar. Hiermee kunnen ze waarschijnlijk gedurende
|
|
één jaar, één of meerdere programmeurs inhuren die het programma aanzienlijk kunnen
|
|
wijzigen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als de verandering die ze willen eerder klein is, zouden ze het lidgeld kunnen beperken tot
|
|
tien dollar.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Om deze veranderingen te bewerkstelligen, moet de organisatie programmeurs betalen.
|
|
Dus moeten ze op zoek naar mensen om in te huren. Ze zullen aan enkele programmeurs
|
|
moeten vragen "<span style="font-style: italic;">tegen wanneer kunnen jullie deze
|
|
veranderingen doorvoeren en hoeveel gaat dat ons kosten?</span>" en ze kunnen
|
|
deze vragen ook aan andere programmeurs stellen, waarna ze een keuze kunnen maken.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit toont aan dat Vrije Software een vrije markt kan creëren voor allerlei vormen van
|
|
ondersteuning en diensten. Dit in tegenstelling met propriëtaire software waar de
|
|
ondersteuning meestal gemonopoliseerd wordt, aangezien alleen de ontwikkelaar toegang
|
|
heeft tot de broncode en in staat is om deze aan te passen. Gebruikers die iets veranderd
|
|
willen zien moeten gaan smeken bij de ontwikkelaar."<span
|
|
style="font-style: italic;">Willen jullie A.U.B de verandering die wij vragen doorvoeren?
|
|
</span>". Soms krijg je een antwoord van de ontwikkelaar: "<span
|
|
style="font-style: italic;">Als u ons betaalt, zullen wij luisteren naar uw problemen
|
|
</span>". Als de gebruiker daarop ingaat, krijgt hij te horen:"<span
|
|
style="font-style: italic;">Bedankt, binnen zes maanden is er een nieuwe versie van ons
|
|
programma. Koop deze versie en dan zal je zien hoe we uw problemen hebben opgelost
|
|
en kan je ook ontdekken welke nieuwe problemen we voor u creëerden.</span>".
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:32:07]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Met Vrije Software heeft iedereen een kopie, en kan men de broncode bestuderen, alles
|
|
onder de knie krijgen, en ondersteuning aanbieden, in een vrije markt. Dus gebruikers die
|
|
echt goede ondersteuning willen kunnen in het algemeen betere ondersteuning verwachten
|
|
voor Vrije Software in een vrije markt, dan ze zouden kunnen krijgen in de gemonopoliseerde
|
|
markt van propriëtaire software.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit voorbeeld toont een paradox: als er tussen verschillende producten gekozen kan
|
|
worden om een bepaalde taak uit te voeren, spreken we meestal niet over een monopolie.
|
|
Maar als deze keuze er één is tussen propriëtaire softwarepakketten, is er toch sprake van
|
|
een monopolie, de arme gebruiker die voor het ene propriëtaire programma kiest, zit
|
|
achteraf met een monopolie voor de ondersteuning van dat programma. Kiest die arme
|
|
gebruiker voor het andere programma, krijgt hij ook een monopolie voor de ondersteuning
|
|
van dat programma. Er is geen mogelijkheid om aan dat monopolie te ontsnappen.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit voorbeeld toont het bredere principe. Het is fout om vrijheid gelijk te stellen met
|
|
"<span style="font-style: italic;">een vrije keuze</span>". Vrijheid is veel
|
|
meer dan kunnen kiezen tussen enkele specifieke opties. Vrijheid is controle over uw eigen
|
|
leven. Als mensen hun analyse van vrijheid proberen te reduceren tot de vrijheid om te
|
|
kiezen, hebben ze het grootste deel van hun vrijheid al weggeworpen. Hetgeen dan
|
|
overblijft is slechts zo'n klein deel van vrijheid, zodat men makkelijk kan bewijzen dat vrijheid
|
|
eigenlijk niet zo belangrijk is. Deze definitie is dus vaak de eerste stap voor het valse
|
|
argument dat vrijheid niet zo belangrijk is.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Kunnen kiezen tussen verschillende propriëtaire softwarepakketten, is mogen kiezen wie
|
|
je meester wordt. Vrijheid betekent geen meester hebben.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:34:45]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus nu ik klaar ben met uit te leggen waarom vrijheid drie - de vrijheid om je gemeenschap
|
|
te helpen, de vrijheid om een aangepaste versie te verdelen of te publiceren - belangrijk is,
|
|
weten jullie waarom alle vier vrijheden noodzakelijk zijn. Als een programma deze vier
|
|
vrijheden heeft, is het Vrije Software, en dat betekent dat het programma in een ethisch
|
|
systeem verdeeld wordt. Als één van deze vrijheden wezenlijk ontbreekt, dan is het
|
|
programma propriëtaire software, wat betekent dat je het niet zou mogen gebruiken en dat
|
|
het helemaal niet ontwikkeld had moeten worden, toch niet op zo'n manier.
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
|
|
<p>
|
|
<span
|
|
id="comparing-free-and-proprietary-software">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: Vergelijking tussen Vrije en propriëtaire software</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Propriëtaire software ontwikkelen, is het ontwikkelen van verleidingen waarvoor mensen
|
|
hun vrijheid willen opgeven, en levert dus geen positieve bijdrage aan de gemeenschap.
|
|
Eén van die verkeerde vergelijkingen tussen Vrije Software en propriëtaire software, is de
|
|
vraag hoeveel vrije en propriëtaire software men kan ontwikkelen. Je kan dit vergelijken
|
|
met de volgende redenering: "<span style="font-style: italic;">Is het beter dat we
|
|
wapens produceren of is het beter om huizen en eten te produceren? Laten we eens
|
|
bekijken hoeveel we van elk kunnen produceren. Hé, we kunnen veel meer wapens
|
|
produceren, dus maken we wapens.</span>"
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit is een verkeerde benadering voor deze vraag. Als mensen zich afvragen:
|
|
"<span style="font-style: italic;">kunnen we nu meer propriëtaire software of meer
|
|
Vrije Software maken</span>", dan benaderen ze de vraag verkeerd. Het beste
|
|
wat je kan doen is Vrije Software maken, het op één na beste is geen software maken,
|
|
het slechtste wat je kan doen is propriëtaire software maken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:36:52]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik ben voorstander van het principe om mensen te belonen die een positieve bijdrage
|
|
leveren aan de gemeenschap, en mensen op één of andere manier te bestraffen als ze
|
|
de gemeenschap schaden. Dit betekent dat mensen die nuttige Vrije Software ontwikkelen
|
|
het verdienen om beloond te worden, en mensen die aantrekkelijke propriëtaire software
|
|
ontwikkelen verdienen een bestraffing.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Alhoewel het goed is om te belonen en te bestraffen wat bijdraagt en schade toebrengt
|
|
aan de gemeenschap, kunnen we niet gewoon zeggen:
|
|
"<span style="font-style: italic;">Ik doe om het even wat, als ik maar beloond wordt,
|
|
het is de verantwoordelijkheid van de gemeenschap dat ze alleen zaken beloont die een
|
|
positieve bijdrage aan de samenleving leveren</span>". Het is onze taak als
|
|
ethische wezens om goed te doen, ongeacht dat beloond wordt of niet. Daarom besliste ik
|
|
al lang geleden dat ik Vrije Software zou ontwikkelen ofwel geen software. Ik zal geen
|
|
lokaas ontwikkelen waarvoor mensen bereid zijn hun vrijheden op te geven. Dan deed ik
|
|
beter niets.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="the-situation-in-1983">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: De situatie in
|
|
1983]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik kwam tot deze ethische inzichten in het jaar 1983. Toch min of meer, ik had de jaren
|
|
daarvoor natuurlijk al veel geleerd over deze problematiek. Maar het was in 1983 dat ik
|
|
besliste waarvan ik werk ging maken: mensen de kans geven om hun computer in alle
|
|
vrijheid te gebruiken als lid van een gemeenschap.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Hoe kon men dat verwezenlijken? In 1983, was het onmogelijk, de reden daarvoor is dat
|
|
computers niets doen zonder besturingssysteem, en in 1983 waren de besturingssystemen
|
|
van alle moderne computers propriëtair. Het werkte als volgt, de gebruiker moest een
|
|
"non-diclosure"-overeenkomst teken alleen al voor het bekomen van de uitvoerbare code.
|
|
De broncode was niet beschikbaar voor gewone gebruikers.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het tweede dat een mens moest doen om een computergebruiker te worden, nadat hij
|
|
de computer zelf kocht, was expliciet de rest van zijn gemeenschap verraden. Hoe kon ik
|
|
dat verhelpen?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik was een enkeling die geloofde in een idee dat door de meeste mensen als belachelijk
|
|
extreem werd bekeken. Ik bezat geen politieke vaardigheden. Weinig faam - buiten het
|
|
wereldje van tekstverwerkingsontwikkelaars. Dus hoe kan ik iets veranderen? Ik dacht niet
|
|
dat het mogelijk was om besturen te overtuigen om hun wetten te veranderen, of om bedrijven
|
|
te overtuigen om hun handelswijzen te veranderen. Maar gelukkig was ik vrij sterk in één
|
|
ding, het ontwikkelen van software. In het bijzonder software voor besturingssystemen.
|
|
Toen ik deze inzichten kreeg, besefte ik dat ik het probleem kon oplossen, zonder iemand
|
|
anders te moeten overtuigen, door zelf een besturingssysteem te ontwikkelen dat vrij is.
|
|
Dan konden we daar allemaal naar overschakelen en verder leven in vrijheid. We hoefden
|
|
geen andere ontwikkelaars meer te overtuigen, we konden verder zonder hen. Als anderen
|
|
onze vrijheden niet respecteerden, dan gebruikten we hun software niet meer.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:40:52]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik had een manier ontdekt om politieke veranderingen te introduceren in de gemeenschap,
|
|
door middel van technische werkzaamheden. Toen ik me ervan bewust werd dat deze
|
|
werkwijze uitvoerbaar was, en dat ik de juiste vaardigheden had om dat werk uit te voeren,
|
|
besefte ik dat ik door de omstandigheden verkozen was om deze taak uit te voeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het is alsof je iemand ziet verdrinken, het is niet Bush, en je kan zelf zwemmen ...
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
... dan is het je morele plicht om die persoon te redden. Ik kan niet zwemmen, maar voor de
|
|
taak die ik moest aanvatten was dat niet nodig, er moest veel software geschreven worden.
|
|
En daarvoor had ik wel de kwaliteiten. Dus besliste ik om een vrij besturingssysteem te
|
|
ontwikkelen, of, waarschijnlijk tengevolge van ouderdom, zou sterven tijdens de poging.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
In de beginjaren had de Vrije Softwarebeweging die ik opstartte geen actieve vijanden. Er
|
|
waren veel mensen die niet met mijn analyse akkoord gingen, maar ze lachten met mij.
|
|
Niemand ondernam acties om ons te verhinderen een vrij besturingssysteem te
|
|
ontwikkelen. Het grootste obstakel was de enorme hoeveelheid werk, en niemand wist of
|
|
we ooit ons einddoel zouden bereiken. Maar wie vecht voor vrijheid, kan niet wachten tot
|
|
op het moment dat hij weet dat hij zal winnen. Als dat je strategie is, zal je kansen mislopen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="choosing-the-unix-design">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Kiezen voor
|
|
de UNIX structuur.]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De ene keuze leidde me naar een andere keuze, de keuze voor een technische structuur.
|
|
Welk soort systeem zou ik maken? In de jaren tachtig van vorige eeuw waren er veel
|
|
computerarchitecturen en werden er ook geregeld nieuwe structuren voorgesteld. Ik
|
|
besefte dat het jaren zou duren om mijn besturingssysteem te ontwikkelen, en dat
|
|
computers er daartegen best wel heel anders zouden kunnen uitzien. Dus moest mijn
|
|
systeem makkelijk overdraagbaar zijn. Anders zou het verouderd zijn nog voor dat het
|
|
klaar was.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Voor zover ik wist, bestond er slechts één overdraagbaar besturingssysteem, en dat was
|
|
Unix. Dus besloot ik om het ontwerp van Unix te volgen. Ik vermoedde dat dit mij de
|
|
beste kans zou geven om een bruikbaar en overdraagbaar besturingssysteem te
|
|
ontwikkelen. Daarenboven was Unix een populair besturingssysteem, het zou nuttig
|
|
zijn om mijn systeem opwaarts compatibel te maken met Unix. Dat zou de overstap voor
|
|
de vele Unix-gebruikers veel makkelijker maken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus ging ik ervoor, en dit had enkele interessante gevolgen. Je moet weten dat Unix
|
|
bestaat uit honderden verschillende gescheiden 'onderdelen', die met elkaar
|
|
communiceren via min of meer bekende interfaces. Ook de gebruikers communiceren
|
|
met deze onderdelen via zo'n interfaces.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus als je compatibel wil zijn met Unix, moet je je min of meer aan deze interfaces
|
|
houden, en elk onderdeel vervangen door een compatibel onderdeel. Het voordeel is
|
|
dat de belangrijkste ontwerpbeslissingen al genomen zijn. Aan elk onderdeel kan een
|
|
andere groep programmeurs werken, onafhankelijk van elkaar. Deze beslissing was dus
|
|
ook een goede oplossing voor één van de grootste problemen van elk groot
|
|
programmeerproject: zo'n grote groep mensen met elkaar laten communiceren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:45:30]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Door mijn beslissing om compatibel met Unix te werken, wat belangrijk was om een
|
|
makkelijke overstap naar het besturingssysteem mogelijk te maken, had ik het project
|
|
al in veel kleine stukjes verdeeld, honderden stukjes.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="the-name-gnu">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: De naam "GNU"]
|
|
</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het enige dat nog ontbrak om van start te gaan was een naam. In de gemeenschap van
|
|
programmeurs die software deelden in de jaren zeventig, een groep die mij leerde dat
|
|
Vrije Software een goede en ethische levensvisie was, programmeerden we voor ons
|
|
plezier.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Velen onder ons waren studenten, en veel anderen werden betaald voor hun werk, maar
|
|
dat was minder belangrijk. De belangrijkste reden waarom we programmeerden, was
|
|
voor het ongelooflijk fascinerend plezier dat we beleefden. Aangezien we ons werk als
|
|
een vrolijke, plezierige bezigheid beschouwden, hadden we ook veel taken zo
|
|
ingekleed dat ze leuk werden. Een voorbeeld hiervan is de manier waarop we onze
|
|
projecten benoemden, we gebruikten vaak grappige of zelfs wat "stoute" namen. Zo was
|
|
er een heel specifieke gewoonte om programma's die geïnspireerd waren op bestaande
|
|
programma's - eventueel zelfs compatibel met dat programma -, een naam te geven
|
|
die een recursief acroniem is van de naam van het bestaande programma, met als
|
|
boodschap dat dit programma niet het andere is. Het is een grappige manier om naar het
|
|
originele programma te verwijzen, en is voor velen een bron van inspiratie gebleken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:47:32]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
In 1975 bijvoorbeeld, ontwierp ik de eerste Emacs teksteditor, een teksteditor waarvoor
|
|
je zelf uitbreidingen kon programmeren. Je kon de editor zelfs herprogrammeren terwijl
|
|
je ermee aan het werk was. Dit was zo'n aantrekkelijk programma dat het wel dertig keer
|
|
nagemaakt werd. Enkele van de namen die voor deze programma's gebruikt werden
|
|
zijn "<span style="font-style: italic;">something Emacs</span>", maar er
|
|
was ook Sine, voor Sine Is Not Emacs, en Fine, voor Fine Is Not Emacs, en
|
|
Eine, voor Eine Is Not Emacs. En Mince, voor Mince Is Not Complete Emacs, en de
|
|
tweede versie van Eine noemde men Zwei, voor Zwei Was Eine Initially.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Men kon zich wel amuseren met deze recursieve acroniemen. Bij gebrek aan een beter
|
|
idee zocht ik naar een recursief acroniem voor iets- is not Unix. Ik probeerde alle
|
|
zesentwintig mogelijkheden, maar geen enkel acroniem vormde een bestaand Engels
|
|
woord, en als het niet ook iets anders betekende, was het ook niet grappig. Wat moest
|
|
ik doen? Ik dacht eraan om alles wat samen te trekken zodat ik een recursief acroniem
|
|
van drie letters kon vormen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik probeerde elke letter, ANU, BNU, CNU, DNU, ENU, FNU, GNU! Ah, gnu was het
|
|
grappigste woord in de Engelse taal. Ik had een intelligente, betekenisvolle,
|
|
specifieke reden om iets gnu te noemen, en kon er dan ook niet aan weerstaan.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:49:21]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Waarom het woord gnu in zoveel woordspelingen gebruikt wordt? Omdat het volgens
|
|
het woordenboek moet uitgesproken worden als
|
|
"<span style="font-style: italic;">noe</span>". De
|
|
"<span style="font-style: italic;">g</span>" wordt niet uitgesproken. Velen
|
|
komen dan ook in de verleiding om gnu te zeggen in plaat van
|
|
"<span style="font-style: italic;">new</span>", tenminste voor mensen die
|
|
houden van woordspelingen. In mijn kinderjaren bestond er zelfs een grappig liedje dat
|
|
gebaseerd was op het woord gnu. Aangezien het woord gnu al met zoveel vrolijke
|
|
zaken geassocieerd werd, was het de best mogelijke naam die je aan iets kon geven.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Pas op! Als u het gebruikt als naam voor ons besturingssysteem, volg dan niet het
|
|
woordenboek. Als u praat over het "<span style="font-style: italic;">new
|
|
</span>" besturingssysteem zal je veel mensen in verwarring brengen - aangezien
|
|
we er nu al 23 jaar aan werken kan je het moeilijk nieuw noemen. Wij noemen het nog steeds
|
|
"<span style="font-style: italic;">gnu</span>" [met twee medeklinkers,
|
|
zoals "<span style="font-style: italic;">canoe</span>"], ongeacht het groot
|
|
aantal mensen die het verkeerdelijk uitspreken als
|
|
<span style="font-style: italic;">Linux</span>".
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Hoe is deze fout kunnen gebeuren?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="gnu-and-linux">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: GNU en Linux]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Tijdens de jaren tachtig ontwierpen we één na één stukken van het GNU-systeem. In het
|
|
begin wat langzaam aangezien ik samen met nog één andere persoon het
|
|
programmeerwerk deed. Het doel was natuurlijk niet om een door mij geschreven
|
|
systeem te ontwikkelen, wel om zo snel mogelijk een Vrije Softwarebesturingssysteem te
|
|
hebben. Ik deed dan ook zo hard als ik kon mijn best om andere personen te engageren.
|
|
Al in 1983, nog voor ik iets geschreven had, begon ik al anderen uit te nodigen om mee te
|
|
doen. Jaar na jaar werden meer mensen lid, en begonnen ze ook bij te dragen aan GNU.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:51:23]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Rond 1990 hadden we bijna alle stukken, maar er ontbrak nog één groot essentieel
|
|
onderdeel, en dat was de kernel. In 1990 nam de Free Software Foundation - die ik
|
|
eind 1985 oprichtte om geld in te zamelen om de vooruitgang van Vrije Software te
|
|
stimuleren - iemand in dienst om deze kernel te ontwikkelen. Ik koos een design voor
|
|
deze kernel en verder was ik niet betrokken bij het proces. Ik schreef het niet. Ik koos
|
|
voor een ontwerp waarvan ik dacht dat die ons het snelst aan een kernel zou helpen.
|
|
Ik had namelijk een microkernel gevonden, die dankzij staatssteun ontworpen was in een
|
|
universiteit. Ik dacht dat we dat als basis konden gebruiken en daar bovenop een reeks
|
|
gebruikerprogramma's programmeren die elk specifieke kerneltaken konden uitvoeren.
|
|
Deze programma's communiceren via berichten, een service geleverd door de
|
|
microkernel.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit was in 1990 volgens veel mensen de meest zuivere manier om een kernel te
|
|
ontwerpen. Het heeft veel jaren geduurd om deze kernel aan de praat te krijgen, en hij
|
|
werkt nog steeds niet zoals het moet. Blijkbaar zitten er fundamentele fouten in het
|
|
ontwerp, fouten waar in 1990 niemand aan gedacht had.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Gelukkig hebben we er niet op moeten wachten. In 1991 begon een Finse student aan
|
|
het maken van een klassieke enkelvoudige kernel, die hij al op minder dan een jaar
|
|
aan de praat kreeg. Deze kernel werd "<span style="font-style: italic;">Linux
|
|
</span>" genoemd. Aanvankelijk was dit geen Vrije Software, maar in 1992
|
|
veranderde hij de licentie en bracht ze onder een Vrije Softwarelicentie, meer bepaald de
|
|
GNU General Public Licence, die ik had geschreven als licentie voor de onderdelen van
|
|
GNU die wij aan het ontwikkelen waren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus alhoewel linux niet ontworpen is voor het GNU-project, was het vanaf 1992 wel
|
|
Vrije Software en vormden het bijna volledige GNU-systeem en de linix kernel samen een
|
|
volledig systeem. Een systeem dat je zelfs in een PC kan installeren. Zo was het voor het
|
|
eerst mogelijk om in volledige vrijheid een PC te gebruiken. Het doel dat we ons in 1984
|
|
stelden, was bereikt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De ontwikkeling van Linux was een zeer belangrijke bijdrage aan de Vrije
|
|
Softwaregemeenschap. Dit was de stap die nodig was om ons over de finish te krijgen.
|
|
Voorheen hadden we veel nuttige programma's die mensen konden gebruiken in een
|
|
niet-vrij besturingssysteem. Dankzij het laatste ontbrekende stukje hadden we
|
|
een volledig vrije alternatief voor de niet-vrij besturingssystemen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:55:16]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar! Het misverstand dat Linux het volledige systeem was, dat het volledig ontwikkeld
|
|
werd door die Finse student in 1991 is heel erg schadelijk geweest voor de Vrije
|
|
Softwaregemeenschap. Het verbrak de band tussen onze software en onze filosofie.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Voor die tijd, was er geen volledig vrij besturingssysteem, maar waren er wel veel
|
|
belangrijke delen ervan. Mensen installeerden zo bovenop niet-vrije besturingssystemen,
|
|
niet alleen omdat ze vrij waren, maar ook omdat ze meestal beter waren. Als mensen
|
|
deze programma's gebruikten, waren ze er zich heel goed van bewust dat ze
|
|
GNU-programma's gebruikten. Deze mensen beschouwden zichzelf als fans of
|
|
supporters van GNU. Als deze mensen artikelen lazen die bij sommige pakketten werden
|
|
meegeleverd, met meer uitleg over de filosofie achter Vrije Software, dezelfde filosofie
|
|
waarover ik hier vandaag vertel, dan dachten deze gebruikers:
|
|
"<span style="font-style: italic;">Ah, dat is de filosofie achter GNU, en GNU
|
|
bevalt mij wel, laat ik er eens iets over lezen.</span>" Dit betekende nog niet dat
|
|
ze ons gelijk gaven, maar zo raakten ze tenminste vertrouwd met onze argumenten. We
|
|
kregen een kans om hen te overtuigen, en eens overtuigd zouden ze ook de motivatie
|
|
voelen om mee te werken aan Vrije Software, om mee te werken aan GNU. De software
|
|
verspreidde de filosofie, en de filosofie hielp de software om te groeien.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Van zodra mensen min of meer het volledige GNU-systeem gingen gebruiken, en ze
|
|
dachten dat het linux was, bracht het gebruik van GNU-systemen de mensen niet langer
|
|
in contact met onze filosofie - datgene waar ik vandaag over praat, de filosofie van de
|
|
Vrije Softwaregemeenschap -, integendeel, het bracht de mensen in contact met de
|
|
filosofie van de ontwikkelaar van Linux.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Hij is nooit akkoord gegaan met de idealen van de Vrije Softwaregemeenschap. Om juist
|
|
te zijn, hij noemt zichzelf liefst apolitiek.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[00:57:44]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar, zoals vaak bij mensen die beweren apolitiek te zijn, hebben ook zij vaak een
|
|
specifieke zienswijze die ze willen uitdragen. In dit geval is het de visie dat ontwikkelaars
|
|
de volledige macht moeten hebben, ontwikkelaars beslissen of je al dan niet je
|
|
vrijheden hebt, en beschouwen het altijd fout als je tegen de wil van de ontwikkelaar ingaat.
|
|
Ze bedoelen, het is altijd fout om een softwarelicentie te overtreden. Deze zienswijze heeft
|
|
hij in het verleden verkondigd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En als mensen denken dat het hele systeem zijn werk is, zijn ze ook geneigd hem als
|
|
voorbeeld te nemen voor ethische vraagstukken. We moeten nu vaststellen dat we in de
|
|
ongemakkelijke positie zitten waar een systeem dat voor een groot deel ons werk is,
|
|
mensen een richting instuurt die helemaal tegengesteld is aan de onze, omdat de
|
|
ontwikkeling van het systeem aan iemand anders wordt toegeschreven. Dat is de reden
|
|
waarom ik zo vaak op dit thema terugkom. Daarom vraag ik jullie om het systeem
|
|
GNU+Linux of GNU/Linux te noemen. Noem het alstublieft niet Linux. Het is niet alleen
|
|
oneerlijk tegenover de belangrijkste ontwikkelaars van het systeem, maar het stimuleert
|
|
de mensen ook om niet langer na te denken over hun vrijheid.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En dat is een gevaarlijke ontwikkeling, want de geschiedenis heeft ons geleerd dat vrijheid
|
|
nooit een gegarandeerd recht is. En we moeten niet eens zo ver terugkijken in de
|
|
geschiedenis. Kijk maar naar de toestand in de Verenigde Staten, daar hebben mensen de
|
|
laatste jaren hun vrijheid verloren. Het leven biedt je heel veel kansen om je vrijheid te
|
|
verliezen. Iemand zegt: "<span style="font-style: italic;">
|
|
Schenk mij uw vrijheid en ik geef jou ... of dat ... en ik bescherm je ... en dan zorg ik voor
|
|
jou</span>" of wat dan ook. Als je uw vrijheid niet koestert, als je ze niet heel
|
|
sterk koestert, dan verlies je ze. Een dwaas en zijn vrijheid worden vlug gescheiden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span
|
|
id="software-freedom-needs-to-be-widely-understood">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: Software vrijheden moeten algemeen bekend raken]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als mensen hun vrijheid willen verdedigen, moeten ze hun vrijheid naar waarde weten te
|
|
schatten, men moet ze appreciëren. En om mensen hun vrijheid naar waarde te laten
|
|
schatten en ze te appreciëren, moeten ze eerst weten wat dat inhoudt. In andere aspecten
|
|
van het leven heeft bijna iedereen al gehoord over mensenrechten. Dit betekent niet dat
|
|
dat het makkelijk is om deze te verdedigen, maar we moeten tenminste niet beginnen met
|
|
iedereen uit te leggen waar het over gaat. We moeten aan niemand gaan uitleggen wat
|
|
persvrijheid is omdat ze er nog nooit over gehoord hebben. De persvrijheid is over de
|
|
eeuwen heen gegroeid en over de hele wereld verspreid.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar computers zijn nieuw. Het is pas de laatste tien jaar dat een groot deel van de
|
|
mensen, vooral in rijke landen, computers gebruiken. En computers zijn pas enkele
|
|
decennia in gebruik. Dus de ideeën over wat mensenrechten betekenen voor software zijn
|
|
pas in ontwikkeling. De Vrije Softwarebewegingen stellen dat er vier essentiële
|
|
mensenrechten zijn voor gebruikers van software. Dit zijn nieuwe ideeën. De meeste
|
|
mensen die software gebruiken, hebben nooit nagedacht over welke mensenrechten op hen
|
|
van toepassing zijn. Ze hebben gewoon aanvaard wat hen werd verteld. De mensenrechten
|
|
waarop een softwaregebruiker recht heeft zijn: Helemaal geen!
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dat is wat propriëtaire ontwikkelaars hen gunnen. En iedereen aanvaardt deze houding. Zo
|
|
hebben ze het gespeeld, en niemand is ooit opgestaan om te verkondigen dat er ook een
|
|
andere visie mogelijk is.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dus wij moeten effectief starten bij stap één, mensen vertellen wat het voor een
|
|
softwaregebruiker betekent om vrijheid te hebben. En dan moeten we hopen dat mensen
|
|
deze vrijheden voldoende naar waarde weten te schatten, zodat ze mee willen helpen
|
|
om ons vrij te houden. De toekomst van onze gemeenschap zal meer afhangen van de
|
|
waarde die we zelf hechten aan onze vrijheid, dan van enig ander aspect.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:03:27]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En daarom is het zo belangrijk om de mensen vandaag de idealen van de Vrije
|
|
Softwarebeweging bij te brengen. Het is niet voldoende de mensen te leren om Vrij
|
|
Software te gebruiken. Natuurlijk hoop ik dat ze vrije software gaan gebruiken, het zou
|
|
zonde zjin moesten ze niet-vrije, gebruiker onderwerpende, software gebruiken. Maar alleen
|
|
maar Vrije Software gebruiken is niet voldoende als we blijvend vrijheid willen hebben voor
|
|
jaren. Als we morgen alle computergebruikers hun vrijheid geven, maar we leren
|
|
hen niet welke vrijheden dat zijn, dan zijn velen onder hen binnen vijf jaar deze vrijheden
|
|
weer kwijt. Iemand zou tegen hen komen zeggen: "<span style="font-style:
|
|
italic;">Ik heb een leuk programma dat de zaken sterk zal vergemakkelijken, wil je het
|
|
graag hebben? Je moet me wel beloven het aan niemand door te geven en je mag niet
|
|
zien hoe het allemaal werkt, maar het is echt een goed programma, wil jij dat niet hebben?
|
|
</span>"
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Een persoon die niet geleerd heeft dat hier iets niet klopt zal misschien geneigd zijn ja te
|
|
zeggen. En dat zou betekenen dat haar vrijheden deels verdwenen zijn. Dus het volstaat
|
|
duidelijk niet om mensen hun vrijheid te geven. We moeten de mensen ook leren deze
|
|
vrijheden te erkennen, ze moeten de waarde ervan kennen, zodat ze hun vrijheid kunnen
|
|
verdedigen en ze niet opnieuw afstaan. Dat moeten we verwezenlijken als we niet alleen
|
|
morgen maar definitief vrijheid willen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span
|
|
id="we-urgently-need-people-to-work-on-stage-2">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: We hebben dringend mensen nodig die werk maken van "deel 2"]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Veel mensen denken dat we dit probleem in twee fasen moeten oplossen. Ze vinden dat
|
|
we mensen eerst moeten leren werken met Vrije Software, en eens ze er gebruik van
|
|
maken kunnen we hen leren om de vrijheid die ze hebben te appreciëren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Alhoewel dit een oplossing is die zou kunnen werken, indien men er werk van maakt, komt
|
|
het voorstel er meestal op neer dat men volop werk maakt van fase één. Ik heb moeten
|
|
inzien dat deze tweeledige aanpak eigenlijk een excuus is om aan fase één te kunnen
|
|
werken terwijl men fase twee vergeet. Fase twee is nu juist waar ik aan werk. Dus als u echt
|
|
gelooft een een tweeledige oplossing, sluit u dan bij mij aan en maak werk van fase twee.
|
|
Het is echt een probleem dat een groot deel van onze gemeenschap werk maakt van deel
|
|
één, en praat over de grote praktische voordelen, terwijl men het deel over de vrijheid
|
|
verwaarloost. Het is al zover gekomen dat sommige mensen jarenlang een GNU/Linux
|
|
systeem gebruiken, voordat iemand hen iets vertelt over vrijheid, het wordt bijna helemaal
|
|
vergeten. Met andere woorden, onze gemeenschap is niet bezig met hun streefdoel voor
|
|
vrijheid te vergeten, ze zijn het al bijna volledig vergeten. Het is zover gekomen dat we
|
|
de mensen uit onze eigen gemeenschap opnieuw moeten leren
|
|
waar de vrijheid om draait, terwijl het verkrijgen van die vrijheid juist de reden was waarom
|
|
we deze gemeenschap hebben opgebouwd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Op één na alle besturingssystemen zijn ontwikkeld voor commerciële of technische
|
|
redenen. GNU werd ontwikkeld in het belang van de vrijheid. De gebruikers moeten dit
|
|
beseffen. En ik vraag jullie om mij te helpen om dit aan anderen te leren. Dat is de reden
|
|
waarom ik mezelf verplicht om deze ideeën over vrijheid verder te verspreiden. Er zijn al
|
|
meer dan één miljoen mensen die bijdragen leveren aan Vrije Software. De gemeenschap
|
|
heeft mij als programmeur eigenlijk niet echt meer nodig, ik word trouwens ook al wat
|
|
ouder, waardoor ik er allicht al minder goed in ben dan vroeger. Maar er zijn geen miljoen
|
|
mensen bezig met de waarden van die vrijheid aan anderen aan te leren, in het bijzonder
|
|
het belang van de vrijheid om in een gemeenschap samen te kunnen werken. Hiervoor
|
|
zoeken we dus heel dringend meer mensen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:08:19]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="today-we-have-enemies">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Vandaag
|
|
hebben we vijanden]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Vooral omdat we tegenwoordig iets hebben wat we vroeger nooit hadden: vijanden. Sterke
|
|
vijanden. Rijke bedrijven die denken dat zij de wereld moeten beheersen, en daar ook bijna
|
|
in slagen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Tegenwoordig worden we ook sterk tegengewerkt. Zo komen harwareproducten
|
|
tegenwoordig zonder technische specificaties.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Toen ik aan GNU begon te schrijven, in 1984, gebeurde dat nooit. Zoiets kon men zich
|
|
bijna niet voorstellen. Het was maar normaal dat wie een computer kocht, ook een
|
|
handleiding kreeg, die precies omschreef hoe elk onderdeel van de computer
|
|
functioneerde. Hoe zou men aan iemand een computer kunnen verkopen, zonder dat hem
|
|
werd verteld hoe hij die moest gebruiken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar vandaag houden sommige hardwarefabrikanten er andere principes op na. En het
|
|
is moeilijk om een vrije driver te schrijven voor een input-output device als je niet weet welke
|
|
commando's je moet geven. De fabrikanten zeggen: "
|
|
<span style="font-style: italic;">oh, geen probleem, wij ondersteunen linux</span>".
|
|
Ze noemen het systeem linux. Ze geven je een driver en zeggen je: "
|
|
<span style="font-style: italic;">Gebruik gewoon deze driver</span>".Het enige
|
|
probleem is dat het geen Vrije Software is. Het is een binair bestand. Je kan het niet
|
|
veranderen. Je kan niet bestuderen hoe het werkt. Dat is dus niet aanvaardbaar.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Onze taak is dus tweeledig, langs de ene kant moeten we door "reverse engineering"
|
|
proberen te achterhalen hoe we vrije drivers kunnen maken. Langs de andere kant moeten
|
|
we deze bedrijven onder druk zetten om met ons samen te werken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Zodat we Vrije Software kunnen maken die echt gebruik maakt van de hardware van de
|
|
computer. Deze computer heeft een modem die niet werkt. Het is een gemiste-modem.
|
|
De echte term die men voor deze modems gebruikt is "
|
|
<span style="font-style: italic;">winmodem</span>", maar ik wil nooit naar
|
|
Microsoft Windows verwijzen als een 'win'naar, want dat is een veel te positieve term. Dus
|
|
noem ik het een gemiste modem.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het zijn modems die alleen onder Windows werken omdat ze een deel van hun werk door
|
|
software op de computer laten doen, en wij weten niet wat die software verondersteld
|
|
wordt te doen, volgens mij zijn bepaalde aspecten ervan trouwens gepatenteerd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:11:16]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Mij wordt verteld dat sommige van deze gemiste-modems tegenwoordig ondersteund
|
|
worden met Vrije Software. Ik ken de juiste details niet. Vandaag is er ook geen enkele
|
|
3D versnelde videochip die werkt onder Vrije Software, omdat de juiste specificaties van
|
|
die chips geheim zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span
|
|
id="we-need-to-stop-wasting-our-market-power">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: Wij moeten ermee ophouden onze macht over de markt te vergooien]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wij zitten in een tijdperk waar onze gemeenschap een zeer grote macht zou kunnen
|
|
uitoefenen. Er zijn tientallen miljoenen gebruikers, als we ons organiseren, als wij allen samen
|
|
tegen één bedrijf zeggen:"<span style="font-style: italic;">Wij gaan uw producten
|
|
boycotten totdat u met ons gaat samenwerken, en als je met ons samenwerkt, dan
|
|
kopen wij allemaal uw producten en gaan we uw concurrent boycotten</span>".
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wij zouden ervoor kunnen zorgen dat ze ons fair gaan behandelen. Maar we zijn niet goed
|
|
georganiseerd, en de meeste mensen in onze gemeenschap hebben nog nooit gehoord
|
|
over de ethische aspecten die bij onze vrijheid horen. Dus vergooien we onze macht over
|
|
de markt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En de problemen zullen nog groter worden. Door een samenzwering van enkele grote
|
|
bedrijven, is men een poging aan het ondernemen om het ontwerp van de computers in
|
|
de toekomst te veranderen, zodat het voor Vrije Software onmogelijk wordt om nog langer
|
|
bepaalde belangrijke taken met een computer uit te voeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:13:05]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="treacherous-computing">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Bedrieglijk
|
|
computeren]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Deze term wordt door hen "<span style="font-style: italic;">Trusted Computing
|
|
</span>" (vertrouwelijk computeren) genoemd, wij noemen het
|
|
"<span style="font-style: italic;">Treacherous Computing</span>"
|
|
(bedrieglijk computeren). Het is hun bedoeling om ervoor te zorgen dat zij zeker zijn dat
|
|
een computer onder hun controle staat, in plaats van onder de jouwe. Vanuit hun standpunt
|
|
is dit zeker een te vertrouwen computer, maar vanuit je eigen standpunt is het een
|
|
niet te vertrouwen situatie, het is bedrog. Dus hoe je deze nieuwe ontwikkeling noemt, hangt
|
|
alleen af van je eigen positie.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik sta aan de kant van de gebruiker die in staat moet zijn om volledige controle te hebben
|
|
over zijn computer. Dus voor mij is dit bedrieglijk computeren. Het is een heel gevaarlijk
|
|
plan, en we weten nog niet precies hoe we dat moeten tegenhouden. We kunnen er alleen
|
|
maar tegen blijven vechten, en hopen dat hun plan ergens volledig de mist ingaat, want
|
|
soms kunnen zaken erg verkeerd lopen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="the-dmca-and-eucd-laws">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: De DMCA
|
|
en de EUCD wetgeving]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En dan zijn er ook nog wetten die gestemd worden om sommige Vrije Software te
|
|
verbieden. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld, bestaan er zo al twee wetten. Eén ervan
|
|
is de Digital Millennium Copyright Act, die er in praktijk toe leidt dat uitgevers hun eigen
|
|
auteursrechtwetgeving kunnen schrijven.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het principe is dat als uitgevers iets in gecodeerde vorm verspreiden, of op enig andere
|
|
manier zo ontwikkeld hebben dat de rechten van de gebruiker beperkt werden, dan is alles
|
|
wat die gebruiker helpt om zijn vrijheden te herwinnen, illegaal. DVD's werden bijvoorbeeld
|
|
op zo'n manier ontworpen dat ze gebruikers beperkten. Het videobestand op zo'n DVD is
|
|
opgeslagen in gecodeerde vorm. En oorspronkelijk werd deze codering geheim gehouden
|
|
om te verhinderen dat er Vrije Software geschreven zou worden om naar DVD's te kijken.
|
|
Maar men ontdekte al snel hoe het werkte, en enkele mensen schreven een vrij programma
|
|
om naar DVD's te kijken. Dit programma is nu dus gecensureerd in de VS. De Verenigde
|
|
Staten censureren software! Dus als jij in de Verenigde Staten bent, wat ik zeer spijtig zou
|
|
vinden voor u aangezien u, zeker als buitenlander, maar een heel beperkt recht hebt op
|
|
de meest fundamentele mensenrechten, is er één recht dat men u niet zal afnemen: als u
|
|
een DVD koopt, heeft u ook het recht om die te bekijken. Maar Vrije Software verdelen
|
|
ernaar te kijken is illegaal. Zelfs mensen doorverwijzen naar plaatsen buiten
|
|
de VS waar ze deze software kunnen vinden is illegaal.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Een echt Orwelliaanse censuur.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:16:36]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En tot mijn grote spijt moet ik erop wijzen dat de Europese Unie een soortgelijke richtlijn
|
|
heeft aangenomen. Het gaat niet even ver. Het verbiedt alleen de commerciële verspreiding
|
|
van zo'n software. Al moet ik nu eigenlijk verraden dat ongeveer elk land, mogelijks zelfs
|
|
elk land, dat deze richtlijn al heeft omgezet, verder is gegaan dan nodig. Ze maakten hun
|
|
wetgeving strenger dan voorgeschreven door de richtlijn. Ze kozen de zijde van enkele
|
|
gigantisch grote bedrijven ten nadele van hun eigen burgers. Dit geeft een blik op de
|
|
manier waarop onze democratische rechten beperkt worden door de Europese Unie, en
|
|
hoe slecht democratie er wereldwijd aan toe is. Een regering van de burgers, verkozen
|
|
door de burgers en die werkt voor haar burgers zou nooit dergelijke beperkingen
|
|
aanvaarden. Zo'n regering zou nooit miljoenen van haar eigen burgers criminaliseren ten
|
|
behoeve van grote, vaak buitenlandse bedrijven. Men vraagt zich af: Voor wie werken deze
|
|
regeringen eigenlijk? Vertegenwoordigen zij nog hun eigen mensen, of het zijn het
|
|
marionetten van hogere machten?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Deze wetgeving heeft slechts invloed op een heel klein deeltje van de mogelijkheden die
|
|
software je bieden. Het heeft alleen betrekking op de toegang tot gepubliceerde werken.
|
|
Alhoewel dit slechts een heel klein deelgebiedje is van de gigantische softwarewereld, kan
|
|
het heel belangrijk blijken. Miljoenen mensen bijvoorbeeld willen DVD's bekijken op hun
|
|
computer, maar ze kunnen dit niet met Vrije Software, ze kunnen nooit op legale wijze een
|
|
programma verkrijgen dat werkt op een vrij besturingssysteem, ze zullen enkel en alleen
|
|
voor deze reden niet-vrije software gaan gebruiken. Dus alhoewel het slechts één van vele
|
|
duizenden programma's is, kan dat ene programma in praktijk zeer belangrijk blijken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="software-patents">(<a href="#menu">menu</a>) [Sectie: Softwarepatenten]
|
|
</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De andere wet die veel Vrije Software, en ook andere software, onmogelijk maakt, is de
|
|
octrooiwetgeving, waar ik gisteren een toespraak over hield.
|
|
[<a
|
|
href="http://mjesec.ffzg.hr/~dpavlin/stallman2006/dangers_of_software_patents_zagreb_08_march_2006.ogg">link naar geluidsbestand</a>].
|
|
De octrooiwetgeving vormt een bedreiging voor alle softwareontwikkelaars. De
|
|
octrooiwetgeving zorgt ervoor dat je voor de rechtbank gedaagd kan worden enkel en
|
|
alleen omdat je een programma schreef. De wetgeving rond auteursrecht kan dat niet. Als
|
|
je code schrijft bent uzelf, ofwel uw werkgever eigenaar van de code. Wat betekent dat
|
|
niemand anders deze rechten heeft. Dus niemand kan u volgens het auteursrecht
|
|
aanklagen voor code die u zelf schreef. Maar de octrooiwetgeving werkt helemaal anders
|
|
dan het auteursrecht.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:20:07]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Patenten gaan over ideeën, technieken, mogelijkheden en methoden - niet over de code
|
|
zelf. En als je code schrijft, gebruik je veel verschillende technieken, methoden,
|
|
mogelijkheden en ideeën. Eén ervan kan door iemand gepatenteerd zijn. Het kan evengoed
|
|
zijn dat vijftig ervan gepatenteerd zijn door vijftig verschillende patenthouders. En zij kunnen
|
|
je allemaal bedrijven met een rechtszaak, één na één.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Alle softwareontwikkelaars worden hierdoor bedreigd. De meeste ontwikkelaars
|
|
proberen maar één succesvol product te produceren. Wij streven ernaar om al de
|
|
behoeften van de gebruikers vrij in te vullen. Wij willen alle software vrij
|
|
maken, zodat alle gebruikers, om het even wat kunnen doen, zonder hun vrijheid op te
|
|
offeren. Het is ons doel om om mensen Vrije Software te geven, zodat ze elke taak
|
|
kunnen vervullen zonder ooit voor te keuze te staan: behoud ik mijn vrijheid, of zal ik
|
|
vandaag deze taak met mijn computer uitvoeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit is eigenlijk een trieste situatie. Het toont aan hoe weinig waarde mensen hechten aan
|
|
hun vrijheid. Mensen komen soms in situaties terecht, ze moeten een bepaalde taak
|
|
uitvoeren, het is aantrekkelijk, het is uitnodigend, men kan er misschien zelf iets aan
|
|
verdienen. Alleen al voor deze redenen zijn mensen bereid hun vrijheid op te offeren.
|
|
Het is zo triest.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:21:50]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Aangezien we niet kunnen verwachten dat alle mensen hun vrijheid volledig naar waarde
|
|
weten te schatten zodat ze zeggen "<span style="font-style: italic;">Ik ga deze job
|
|
niet doen, want ik vind mijn vrijheid belangrijker dat dan deze taak op de computer
|
|
</span>", is het onze taak om een vrij programma aan te bieden dat de taak
|
|
volbrengt. En dan is de keuze eenvoudig. Ze kunnen het niet-vrij programma verwerpen, en
|
|
in de plaats het vrije programma gebruiken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Elke keer er een taak is die niet met Vrije Software kan uitgevoerd worden, hebben we een
|
|
groot probleem.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="more-legislative-battles">(<a href="#menu"> menu</a>) [Sectie:
|
|
Er komen nog juridische veldslagen]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar deze twee wetgevingen volstaan nog niet. Er worden dagelijks nieuwe regels in
|
|
overweging genomen. Zo is er WIPO, de World
|
|
"<span style="font-style: italic;">Intellectual Property</span>" Organisation,
|
|
die ontwerpt momenteel een verdrag waardoor het illegaal wordt om ontvangers te
|
|
maken voor gecodeerde digitale televisie, die door gebruikers aangepast kunnen worden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Met andere woorden: voor het eerst is men op het idee gekomen om iets te verbieden,
|
|
enkel en alleen omdat het Vrije Software is. Dit toont aan hoe sterk ze onze vrijheid haten.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Vandaag volstaat het niet meer om software te schrijven en daar van te genieten. Natuurlijk
|
|
hebben we ook zo'n mensen nodig, en in praktijk zijn er zo ook zeer veel, maar aan de
|
|
andere kant moeten we ons ook politiek organiseren, om onze vrijheden te behouden. We
|
|
moeten ons verenigd verzetten tegen de veelvuldige campagnes waarmee men steeds
|
|
één of andere vrijheid van ons probeert te ontnemen. En de Europese Unie is in het
|
|
algemeen heel toegeeflijk geweest om richtlijnen te aanvaarden die de vrijheden van hun
|
|
burgers ontnam ten gunste van filmbedrijven en platenmaatschappijen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:24:27]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
We staan voor een grote veldslag, en het is onmogelijk om te voorspellen of we er als
|
|
winnaar zullen uitkomen. Dus zal er gevochten moeten worden. Ik hoop dat jullie ons zullen
|
|
steunen in deze strijd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="free-software-and-schools">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: Vrije Software en onderwijs]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Het is van levensbelang voor scholen om enkel en alleen Vrije Software te gebruiken.
|
|
Waarom? Het is de taak van de scholen om mee te bouwen aan een zelfstandige
|
|
samenleving, om mensen op te leiden als onderdeel van een zelfstandige, vrije
|
|
samenleving. Studenten aanleren om propriëtaire software te gebruiken is mensen leren
|
|
afhankelijk te zijn. U leert uw leerlingen afhankelijk te zijn van enkele machtige bedrijven.
|
|
Waardoor u deze bedrijven een nog grotere macht over de samenleving geeft. Als u
|
|
mensen daarentegen leert van Vrije Software te gebruiken, stuurt u de hele samenleving
|
|
naar een vrijere, meer zelfstandige toekomst. Scholen moeten ermee ophouden
|
|
propriëtaire software te onderwijzen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Er is echter nog een veel sterker agrument voor deze stelling. Een meer essentiële reden.
|
|
Ik heb het over de morele opvoeding. Het is de plicht van scholen om jongeren op te
|
|
voeden met de wil om goed te doen, hen leren ook anderen in de samenleving te
|
|
helpen. Dus zou in elke klas de regel moeten gelden: kinderen, als jullie software mee naar
|
|
de klas brengen, moeten jullie die delen met de anderen. Als jullie de software niet delen,
|
|
kunnen jullie hem ook niet meebrengen omdat we hier in regel proberen om elkaar te
|
|
helpen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Als een school deze regel aan haar leerlingen wil overbrengen, moet ze deze regel natuurlijk
|
|
ook zelf volgen. Zij moet het goede voorbeeld geven. Dus mogen scholen alleen Vrije
|
|
Software in de klassen aanbieden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span id="st-ignucias-and-the-church-of-emacs">(<a href="#menu">menu</a>)
|
|
[Sectie: St. IGNUcius en de kerk van Emacs]</span>
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Soms beschuldigen mensen mij van een heiliger-dan-de-rest houding. Ik vind dat niet juist.
|
|
Als ik iemand tegenkom die niet het onderste uit de kan haalt om vrijheid vooruit te helpen,
|
|
ga ik die persoon niet aanvallen. Ik ga die persoon alleen maar aanmoedigen om meer
|
|
te doen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Alhoewel, ik heb eigenlijk wel een wat <span style="font-style:
|
|
italic;">heilige</span> uitstraling, om ik een heilige ben. Het is mijn taak om heilig te zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[Stallman trekt een gewaad aan, en zet een 16-inch disk op zijn hoofd]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[applaus]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik ben Sint IGNUcius...
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
... van de Kerk van Emacs. Ik zegen uw computer, mijn kind. Emacs begon als
|
|
tekstverwerker, maar werd al snel een levenswijze voor velen, aangezien ze al hun werk
|
|
op de computer konden doen zonder ooit Emacs te verlaten, uiteindelijk werd het dan ook
|
|
een religie. Vandaag bestaat er een groot schisma tussen twee rivaliserende versies van
|
|
Emacs, en hebben we zelfs heiligen. Maar gelukkig geen Goden. In plaats van een God,
|
|
aanbidden wij een tekstverwerker.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Om lid te worden van de kerk van Emacs, moet je de geloofsbelijdenis uitspreken, je moet
|
|
zeggen: er bestaat geen systeem buiten GNU, en Linux is één van zijn kernels.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De Kerk van Emacs heeft enkele voordelen in vergelijking met andere kerken, die ik niet
|
|
bij naam wil noemen. Zo is het celibaat bijvoorbeeld geen vereiste om een heilige te
|
|
worden in de Kerk van Emacs. Dus als iemand van jullie heilig verklaard wil worden in een
|
|
geloofsgemeenschap, moet je ons zeker in overweging nemen. Alhoewel we er op
|
|
staan dat u een moreel zuiver leven leidt. Het is uw plicht om elk propriëtair
|
|
besturingssysteem, dat zich meester heeft gemaakt van computers onder uw bevoegdheid,
|
|
te verdrijven, en te vervangen door een volledig vrij besturingssysteem, waarna je
|
|
de computer van volledig Vrije Software kunt voorzien. Als u deze belofte maakt, en er ook
|
|
naar leeft, ben ook jij een heilige en krijg ook jij een aureool - als je er nog één kan vinden
|
|
want ze worden tegenwoordig niet meer gemaakt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Soms vragen mensen mij of het een zonde is om de andere tekstverwerker, vi, te gebruiken
|
|
in de Kerk van Emacs. Wel, het is waar de vi vi vi de editor van het beest is, maar een
|
|
vrije versie van vi gebruiken is geen zonde, het is een vorm penitentie.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
En soms vragen mensen mij of mijn aureool echt een oude computerschijf is. Dit is geen
|
|
computerschijf, dit is mijn aureool. Maar, het is ooit wel een computerschijf geweest.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik wil jullie bedanken, en ik zal een tijdje jullie vragen beantwoorden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[applaus]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q1">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V1</span>: Ik zou graag uw mening horen over de
|
|
relatie tussen Mono en GNOME.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Mono is een vrije implementatie
|
|
van Microsoft's C#-taal. Microsoft heeft zich zelf als onze vijand verklaard en wij weten dat
|
|
Microsoft probeert om patenten te verkrijgen voor sommige mogelijkheden van C#. Dus is
|
|
het volgens mij gevaarlijk om C# te gebruiken, en zou het dus best gevaarlijk kunnen zijn om
|
|
Mono te gebruiken. Mono is een vrije implementatie van een taal die gebruikers gebruiken.
|
|
Het is goed om implementaties aan te bieden. We zouden vrije implementaties van alle
|
|
talen moeten hebben. Maar al naargelang de gevaren die eraan verbonden zijn, kunnen we
|
|
er misschien toch beter niet aan beginnen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q2">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V2</span>: Wat is jouw mening over andere licenties,
|
|
andere dan de GPL? Zoals bijvoorbeeld BSD-achtige licenties?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Wel, er bestaat niet zoiets als
|
|
"<span style="font-style: italic;">BSD-achtige licenties</span>". Er bestaan
|
|
twee BSD licenties, en dat zijn beiden Vrije Softwarelicenties. En er bestaat een groot
|
|
verschil tussen beiden. Als u de term "<span style="font-style: italic;">BSD-achtige
|
|
</span>" gebruikt, dan negeer je deze verschillen. Wie hier meer over wil weten kan
|
|
eens kijken naar <a
|
|
href="http://www.gnu.org/philosophy/bsd.html">www.gnu.org/philosophy/bsd.html</a>.
|
|
Daar vindt u een uitleg over heel deze zaak.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wat dan ook, het zijn allebei Vrije Softwarelicenties. Beiden geven je de vier essentiële
|
|
vrijheden, waardoor ze principieel allebei ethisch juist zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Eén versie echter heeft belangrijke praktische problemen, de andere niet. Ik overtuigde
|
|
Berkley om zijn licentie zo aan te passen dat we verlost waren van deze praktische
|
|
problemen. Even terzijde, de reden dat de ontwikkelaars van BSD begonnen zijn met het
|
|
vrijmaken van hun code is gedeeltelijk te danken aan mijn bezoek aan hen in 1984 of
|
|
1985, omdat ik een gedeelte van hun code wou gebruiken in GNU. Ik vroeg het hen, omdat
|
|
men destijds, toen BSD bestond als een versie van Unix, een AT&T broncodelicentie
|
|
moest tonen om een copy van BSD te krijgen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik heb hen verteld: jullie schenken al jullie hard labeur, jullie werk, aan een bedrijf. Het is
|
|
zelfs niet voor een goed doel, en toch doen jullie schenkingen. Waarom scheiden jullie je
|
|
code niet van AT&T's code, op die wijze kunnen jullie je code vrij maken. Ik vroeg dit
|
|
omdat ik wist dat bepaalde delen van de code hun werk was, en volgens mij konden we die
|
|
zo gebruiken in GNU, zodat we sneller een vrij besturingssysteem zouden hebben.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
De website <a href="http://www.gnu.org/">www.gnu.org</a> is de plaats waar je informatie
|
|
vindt over GNU en Vrije Software. Er bestaat ook een site <a href="http://fsf.org/">fsf.org
|
|
</a> waar je meer informatie vindt over de Free Software Foundation.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q3">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V3</span>: Als lid van een gemeenschap die software
|
|
ontwikkelt, is het een probleem dat sommige gebruikers van die software, het programma
|
|
verder ontwikkelen, zonder hun nieuwe broncode beschikbaar te stellen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Wat doet dat programma?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span style="font-weight: bold;">V3b</span>: Dit programma is een vervanger voor een
|
|
MORPG
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: In principe is er geen probleem
|
|
met een gebruiker die een programma aanpast en het voor persoonlijke doeleinden
|
|
gebruikt ...
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span style="font-weight: bold;">V3c</span>: Maar ze verdelen alleen de uitvoerbare
|
|
code.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Oh, wel dan zijn ze in overtreding
|
|
met de licentie. Dan moeten de ontwikkelaars met een advocaat gaan praten, en kan je
|
|
hen aanklagen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span style="font-weight: bold;">V3d</span>: Het probleem is dat wij over heel de wereld
|
|
verspreid zitten.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Dat is niet noodzakelijk een
|
|
probleem. Enkele van de belangrijkste ontwikkelaars bijvoorbeeld zouden beter met een
|
|
advocaat gaan praten, dan onder elkaar te praten over de uitzichtloosheid van de situatie.
|
|
Ze kunnen bijvoorbeeld contact opnemen met het Software Freedom Centre. Als iets
|
|
soortgelijks gebeurt bij de Free Software Foundation, dan zorgen wij ervoor dat ze
|
|
zich in regel stellen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Wij dwingen de GNU General Public Licence krachtig af, en wij hebben onze redenen om
|
|
dat te doen. Als mensen de GPL overtreden, betekent dat meestal ook dat er mensen zijn
|
|
die hun vrijheid verliezen. Dus om de vrijheid te beschermen, dwingen wij onze licentie af.
|
|
Wij gebruiken hetzelfde wapen, meer bepaald het auteursrecht, dat andere mensen
|
|
gebruiken om ons onze vrijheid te ontnemen. Aangezien wij deze wetgeving gebruiken om
|
|
de vrijheid van de mensen te verdedigen, is het een rechtmatig gebruik.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span style="font-weight: bold;">V3e</span>: Dus met dit wapen, zouden wij de strijd
|
|
moeten kunnen aangaan met al die jongeren over heel de wereld?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Dat weet ik niet. Zijn het
|
|
allemaal jongeren?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
<span style="font-weight: bold;">V3f</span>: Het zijn vooral jongeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Dan zal het niet
|
|
moeilijk zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[gelach, applaus]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:38:46]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q4">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V4</span>: Er bestaat een wijd verspreid misverstand
|
|
over vrijheid nummer drie. Sommige mensen denken dat het verplicht is om al je
|
|
aanpassingen te publiceren. Misschien zou het nuttig zijn als je een zin of twee aan je
|
|
toespraken toevoegt om dit te verduidelijken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Dat is juist de reden waarom
|
|
ik zeg: de vrijheid om je aanpassing te verdelen, als je dat wenst. Ik zet er de
|
|
"<span style="font-style: italic;">als je wenst</span>" juist bij om deze
|
|
misvatting recht te zetten. Ik moet gewoon heel veel zeggen, en ik heb niet de tijd om alles
|
|
uit te leggen. Ik heb veel zaken moeten overslagen. U heeft gelijk, maar er zijn nog veel
|
|
andere misverstanden waar ik het vandaag niet over had. Er zijn er teveel om allemaal
|
|
in deze toespraak te behandelen, ik heb er gewoon het maximum uit gehaald. U heeft
|
|
gelijk, maar wat kan ik eraan doen?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q5">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V5</span>: Bevat uw aureool propriëtaire software?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Niet meer. Nu ze vol staat met
|
|
vingerafdrukken denk ik niet dat er nog een toestel bestaat dat ze kan lezen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q6">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V6</span>: Kan je iets vertellen over de Creative
|
|
Commons licenties?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Kijk, het is eigenlijk zinloos om
|
|
te praten over de Creative Commons licenties. Het slechte aan de Creative Commons
|
|
is het feit dat ze een hele serie licenties maakten die niets gemeenschappelijk hebben. Wie
|
|
al de licenties bekijkt en probeert te achterhalen wat de gemeenschappelijke vrijheid achter
|
|
al die licenties is, dan is het antwoord: niets.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dat is een probleem, want de reden waarom ik zo'n initiatief zou ondersteunen is juist het
|
|
feit dat het de belangrijke vrijheden erkent. Oorspronkelijk, toen het Creative Commons
|
|
project begon, erkenden al zijn licenties een zeker minimum aan vrijheid. Het is ook in mijn
|
|
ogen de minimale vrijheid die iedereen zou moeten hebben om het werk te gebruiken voor
|
|
kunst en opinie. Dat is de vrijheid om exacte kopieën van het werk te verdelen voor niet
|
|
commerciële doeleinden. Dit was, op een bepaald moment, ook volgens mij de minimale
|
|
vrijheid die iedereen zou moeten hebben voor om het even welk werk.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Larry Lessig heeft me min of meer overtuigd dat er nog een andere essentiële vrijheid is
|
|
die iedereen zou moeten hebben, hij noemt het remix. Dat is de vrijheid om delen van
|
|
werken te gebruiken, ze te veranderen en opnieuw samen te voegen, om zo een sterk
|
|
gewijzigd werk te maken dat een hele andere boodschap verkondigd. Maar in de VS, wordt
|
|
zo iets gerechtvaardigd gebruik genoemd, dus vond ik het niet nodig om daar veel over te
|
|
praten.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
In elk geval, de oorspronkelijke Creative Commons licenties erkenden allemaal je vrijheid
|
|
om het exacte kopieën van het volledige werk te verdelen voor niet commerciële doeleinden.
|
|
Later ontwikkelde zo nog andere licenties, die je deze vrijheid niet langer garanderen. Ze
|
|
hebben nu zelfs licenties die me helemaal geen vrijheid meer geven, omdat ik in een
|
|
ontwikkeld land leef, wat hoogstwaarschijnlijk ook voor jullie geldt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Om deze reden vind ik deze licenties onaanvaardbaar. Je kan deze licenties niet rechtmatig
|
|
gebruiken. Het probleem is dat Creative Commons al de licenties op een hoopje gooit. Ze
|
|
moedigen de mensen niet aan om de verschillende licenties één voor één te bekijken en
|
|
erover na te denken. Ze maken reclame voor de merknaam "
|
|
<span style="font-style: italic;">Creative Commons</span>".Met als gevolg dat je
|
|
veel mensen hoort zeggen: "<span style="font-style: italic;">Laten we hiervoor de
|
|
Creative Commons licentie gebruiken</span>", of "
|
|
<span style="font-style: italic;">help alstublieft mee aan ons project, wij gebruiken de
|
|
Creative Commons licentie</span>". Mensen danken dat ze dan substantiële
|
|
informatie hebben gegeven, en veel mensen die dat lezen denken ook dat ze substantiële
|
|
informatie kregen. in realiteit werd er niets gezegd over welke vrijheden men heeft als
|
|
met dat werk gebruikt.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Daarom ondersteun ik Creative Commons helemaal niet. De manier waarop ze het
|
|
aanbieden impliceert dat je alles of niets aanvaart. Voor mij betekent dat dus dat ik
|
|
er niets van aanvaart.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Ik heb hen ooit gevraagd om het op te splitsen in twee projecten met een verschillende
|
|
naam, een ander merk. Dan kon ik het ene project ondersteunen en het andere niet. Ik zou
|
|
dat graag doen, als ze het mogelijk maken.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Dit toont aan dat er een fundamenteel filosofisch verschil is tussen de Creative Commons
|
|
en de Free Software Movement. Creative Commons is op één of andere manier
|
|
geïnspireerd door de Vrije Softwarebeweging, maar is niet gelijk aan de Vrije
|
|
Softwarebeweging. De Vrije Softwarebeweging vertrekt vanuit de volgende stelling: dit zijn
|
|
de essentiële vrijheden, iedereen zou deze vrijheden moeten hebben, wij gaan er werk van
|
|
maken om iedereen deze vrijheden te bezorgen, en ze te verdedigen. Creative Commons
|
|
zegt dat helemaal niet. Creative Commons praat over de mogelijkheid voor houders van
|
|
een auteursrecht om dat recht zo flexibel mogelijk uit te oefenen. Een volledig verschillende
|
|
filosofische richting.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Je moet dan ook niet verbaasd zijn dat zij geen lijst met essentiële vrijheden hebben. In het
|
|
begin dacht ik echt dat ze dat wel hadden. Het is waar dat ze dat nooit expliciet hebben
|
|
gezegd: "<span style="font-style: italic;">Dit is de vrijheid die we willen verdedigen
|
|
</span>", maar vanuit hun activiteiten leek het wel alsof ze dat deden, ik dacht dat
|
|
dat voldoende was. Maar aangezien het niet echt hun bedoeling was, hebben ze hun
|
|
activiteiten aangepast, en nu, zelfs zuiver praktisch bekeken, beschermen ze niet langer
|
|
de minimale vrijheden, en dat is verschrikkelijk.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[01:46:07]
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q7">
|
|
(<a href="#menu">menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">V7</span>: Kent u een organisatie die deze benadering
|
|
wel ondersteunt - in tegenstelling tot Creative Commons?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Niet echt. Er zijn enkele
|
|
"<span style="font-style: italic;">vrije cultuurorganisaties</span>" die
|
|
nog iets verder willen gaan, en iedereen aanmoedigen om kunst te
|
|
maken die vrij is volgens dezelfde vier vrijheden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p id="q8">
|
|
(<a href="#menu">go to menu</a>)<br />
|
|
<span style="font-weight: bold;">Q8</span>: zou Vrije Software niet duurder moeten zijn
|
|
dan propriëtaire software, aangezien het waardevoller is?
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
<span style="font-weight: bold;">Richard Stallman</span>: Ik weet niet wat u daarmee
|
|
bedoelt, sorry. Als men zich afvraagt of software goedkoop of duur, moet men enkele
|
|
onbekende factoren meereken. In de propriëtaire softwarewereld, waar het meestal
|
|
verboden is om zelf kopieën's te maken, is er meestal slechts één plaats waar men op een
|
|
wettelijke manier aan een kopie kan geraken. Het is dus een zinvolle vraag, maar het
|
|
antwoord kan best hetvolgende zijn: vandaag hier zoveel, morgen daar zoveel. Wat dan
|
|
weer helemaal geen antwoord is op de vraag.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Maar met Vrije Software, waar mensen vrijheid hebben, staat het iedereen vrij om kopieën
|
|
te maken. Er zijn dus vrije veel plaatsen waar je aan je kopie kan geraken, en het staat
|
|
iedereen vrij om jou een kopie te geven of je er één te verkopen. Er bestaat dus ook geen
|
|
vaste prijs.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p class="indent">
|
|
Kijk bij Vrije Software gaat het over vrijheid, niet over de prijs. De vraag naar de kostprijs is
|
|
secundair. Het staat mensen vrij kopieën te verkopen of weg te geven, en dat komt enkel
|
|
en alleen omdat de mensen vrij zijn. De vraag hoeveel het kost is niet mijn zorg.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
[Einde van de sessie, applaus]
|
|
</p>
|
|
|
|
|
|
<h2 id="links-for-further-reading">Links naar extra informatie</h2>
|
|
|
|
<ul>
|
|
|
|
<li>
|
|
"<a
|
|
href="http://www.ifso.ie/documents/rms-2004-05-24.html">The
|
|
Dangers of Software Patents"</a>", by Richard
|
|
Stallman (transcript)
|
|
</li>
|
|
|
|
<li>
|
|
"<a
|
|
href="http://www.gnu.org/philosophy/copyright-and-globalization.html">Copyright
|
|
vs. Community in the age of computer networks</a>", by
|
|
Richard Stallman (transcript)
|
|
</li>
|
|
|
|
<li>
|
|
"<a href="../projects/gplv3/tokyo-rms-transcript.html">GPLv3 - an
|
|
overview of the changes</a>", by Richard Stallman
|
|
(transcript)
|
|
</li>
|
|
|
|
<li>
|
|
"<a href="eur5greve.html">De Europese perspectieven en het werk van de FSF
|
|
Europa</a>", door Georg Greve
|
|
</li>
|
|
|
|
</ul>
|
|
|
|
</body>
|
|
|
|
</html>
|