fsfe-website/fsfe.org/freesoftware/democracy.tr.xhtml

105 lines
4.6 KiB
HTML
Raw Permalink Blame History

This file contains ambiguous Unicode characters

This file contains Unicode characters that might be confused with other characters. If you think that this is intentional, you can safely ignore this warning. Use the Escape button to reveal them.

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
<html>
<version>2</version>
<head>
<title>Demokrasi ve Özgür Yazılım</title>
</head>
<body class="article">
<p id="category">
<a href="/freesoftware/freesoftware.html">Özgür Yazılım</a>
</p>
<h1>Demokrasi için Özgür Yazılım Gerekir</h1>
<p>
Tarih boyunca teknoloji toplumu etkilemiştir. Ticaret, sanat ve bilim yoluyla etkileşim biçimimizi değiştiren
gelişmelere örnek olarak okuma, yazma, aritmetik, tarım, matbaa ve radyo verilebilir. 21. yüzyılın en önemli
kültürel teknolojisi yazılımdır. Avrupa Özgür Yazılım Vakfı (FSFE) insanların bu teknolojiyi uygun gördükleri
şekilde şekillendirme hakkını korumak için elinden geleni yapmaktadır.
</p>
<p>
Günümüzde yazılım olmadan günlük hayatı hayal etmek imkansızdır. Çoğumuz yazılım kullanmadan tek bir gün dahi
geçiremeyiz. İnsanlar işyerlerinde, dizüstü bilgisayarlarında ve cep telefonlarında yazılım kullanırlar. Yazılım
ayrıca daha az belirgin olarak trenlerde, arabalarda, televizyonlarda, çamaşır makinelerinde, buzdolaplarında ve
diğer birçok aygıtta da bulunur. Bu aygıtların hiçbiri yazılım olmadan çalışamaz. Yazılım olmadan e-posta yazamaz,
telefon konuşmaları yapamaz, alışverişe gidemez veya şu an alıştığımız şekilde seyahat edemeyiz. Yazılım,
toplumumuzun temel aracıdır.
</p>
<h2>Zincirsiz</h2>
<p>
Yazılım kadar önemli bir aracı denetleyenler, eylemlerimiz üzerinde büyük bir etki yaratabilirler. Kullandığımız
arama motorunu kim denetliyorsa, ne bulacağımızı da o belirler. E-postalarımızı denetleyen kişi bizi sansürleme
imkanına sahiptir. Basitçe söylemek gerekirse, bir iletişim hizmetinin denetimi, kimin kiminle neyi değiş tokuş
edebileceğine karar verebilmektir. Benzer şekilde bir yazılımın nasıl yönetileceğine karar veren kimsenin nasıl
yaşadığımız ve çalıştığımız üzerinde büyük etkisi vardır.
</p>
<p> Modern demokrasilerde güçler ayrılığı vardır. Yasama, yürütme ve yargılama yetkileri farklı kurumlara aittir. Buna
ek olarak sorumlulukları yetki kademelerine göre merkezi hükümet, bölgesel hükümet ve yerel hükümet olarak
düzenleriz. Basın özgürlüğünün temel işlevi, gücün çoğunluğunun küçük bir grubun elinde toplanacağı bir bilgi
tekelinin oluşumuna karşı koruma sağlamaktır. Etkili demokrasinin temel bir yararı, demokratik sistem içindeki
herhangi bir görevi en kötü rakibinize verebilmenizdir.
</p>
<p>
Yazılımın oluşturduğu kritik toplumsal aygıtın, yalnızca küçük bir grup tarafından denetlenmesi, demokrasi için
büyük bir tehlike teşkil ederdi. Sadece iletişimimiz değil aynı zamanda toplumun altyapısının büyük bir kısmı da
yazılıma bağlıdır. FSFE, bilgisayar kullanıcılarının çıkarlarını dile getirmek ve yazılımın geleceğinin denetiminin
herkesin elinde olmasını istiyor. Toplum yazılım kadar önemli bir araç söz konusu olduğunda özel çıkarlara bağlı
olmayı göze alamaz.
</p>
<h2>Özgürlük</h2>
<p>
Toplum, herkesin yazılımı kendileri için şekillendirme fırsatına sahip olmasını sağlamalıdır. Bu, yazılımı herhangi
bir amaçla kullanma, nasıl çalıştığını inceleme, başkalarıyla paylaşma ve iyileştirmeler yapma özgürlüğüne sahip
olmamızı gerektirir.
</p>
<ul>
<li>
<strong>Kullanma:</strong> Yazılımı herhangi bir amaç için kullanma özgürlüğü, ayrımcılıkla mücadele eder ve
herkesin topluma katılımı için eşit fırsat sağlar.
</li>
<li>
<strong>İnceleme:</strong> Yazılımın nasıl çalıştığını inceleme özgürlüğü, bu kritik aracın nasıl çalıştığını
anlamak için çok önemlidir.
</li>
<li>
<strong>Paylaşma:</strong> Yazılımı dağıtma özgürlüğü, başkalarıyla paylaşarak onlara yardımcı olabilmemizi
sağlar.
</li>
<li>
<strong>Geliştirme:</strong> Son olarak, bir toplum, araçlarını geliştirmek için değiştirme ve kişisel ihtiyaçlara
uyarlama özgürlüğüne sahip olmalıdır.
</li>
</ul>
<p>
Bu dört özgürlüğü sağlayan yazılımlar özgür yazılımdır.
</p>
<p>
Demokratik bir toplumun sağlam temellere ihtiyacı vardır. Bu temellerden biri de <a href="/freesoftware/freesoftware.html">Özgür Yazılım</a>.
</p>
</body>
<author id="kirschner" />
<date>
<original content="2010-04-23" />
</date>
<sidebar />
</html>