354 lines
14 KiB
HTML
354 lines
14 KiB
HTML
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8" ?>
|
|
|
|
<html>
|
|
<version>1</version>
|
|
|
|
<head>
|
|
<title>
|
|
Over "Intellectuele Eigendom" en inheemse volkeren</title>
|
|
</head>
|
|
|
|
<body>
|
|
<h1>
|
|
Over "Intellectuele Eigendom" en inheemse volkeren
|
|
</h1>
|
|
-- <font size="+1"><a href="/about/people/greve/">Georg
|
|
C.F. Greve</a></font>
|
|
-- Nederlandse vertaling door Rolf Camps
|
|
|
|
<br/><br/>
|
|
|
|
<p>
|
|
Dankzij mijn werk voor de World Summit on the Information
|
|
Society (WSIS)heb ik contact kunnen maken met mensen die ik
|
|
anders nooit ontmoet zou hebben. Deze ontmoetingen hebben mij al
|
|
meermaals op verrasende wijze geïnspireerd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Deze tekst is een rechtstreeks gevolg van mijn pogingen om een
|
|
beter inzicht te krijgen in de problemen van inheemse
|
|
volkeren. Welk zijn hun basisbehoeften? Waar maken zij zich
|
|
zorgen over? Ik had me hierin al wat verdiept voor ik aan WSIS
|
|
meewerkte door vergaderingen en contacten met verschillende
|
|
mensen. Eén daarvan was een advocaat uit Sri Lanka die zich inzet
|
|
om de lokale medische en botanische kennis te bewaren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Alhoewel ik helemaal niet wil beweren de volledige draagwijdte
|
|
van de lokale situaties te begrijpen, lijkt het toch vrij
|
|
duidelijk dat inheemse volkeren wereldwijd te lijden hebben van
|
|
ongebreidelde monopolisering van hun kennis. Het zijn vooral
|
|
Farmaceutische bedrijven die beperkende intellectuele monopolies
|
|
verkrijgen, vooral in de vorm van patenten.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Het is een tweeledige strategie. Eerst maakt men misbruik van de
|
|
grote verschillen in macht en van rechtzaken tegen mensen die
|
|
het zelf vaak niet kunnen veroorloven om een advocaat onder de
|
|
arm te nemen. De zo verkregen rechten worden dan gebruikt om
|
|
bestaande, traditionele gebruiken uit te roeien en te vervangen
|
|
door hun eigen gepatenteerde oplossingen. Men verhindert heel
|
|
efficiënt het voortbestaan van veel voorkomende gebruiken die al
|
|
generaties lang bestonden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Aangezien dit probleem gecreëerd wordt door ongebreidelde
|
|
monopolisering, verraste het mij dat inheemse volkeren blijkbaar
|
|
zelf voorstander zijn van nog sterkere monopolisering in de vorm
|
|
van "intellectuele eigendomsrechten", ook voor hun cultuur en
|
|
culturele erfenis.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Zelf volgde ik de discussies over de problemen rond patenten die
|
|
in Europa werden toegestaan voor genen. Mensen werden er, vaak
|
|
buiten hun eigen weten om, rechten ontzegt op hun meest
|
|
persoonlijke ik door wetenschappers die patenten verkregen op
|
|
genen die ze vonden door hen te onderzoeken. Zo'n toename van
|
|
monopolisering heeft nooit gezorgd voor meer vrijheid.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Uit solidariteit met de inheemse volkeren van deze planeet, zou
|
|
ik willen begrijpen hoe jullie er toe gekomen zijn om deze
|
|
uitbreiding van monopolisatie te vragen. Daarom is dit document
|
|
er gekomen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Ik zou graag uitleggen wat volgens mij het meest waarschijnlijke
|
|
gevolg zou zijn van zo'n toegenomen monopolisering. Wat zou er
|
|
veranderen voor deze volkeren als de eis voor een uitbreiding
|
|
van beperkende intellectuele monopolies wordt ingewilligd.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Beeld u een perfecte wereld in, de buitenlandse monopolisatie
|
|
stopt. Inheemse volkeren krijgen alle rechten op, en de
|
|
volledige controle over, hun culturele, intellectuele en de
|
|
zogenoemde natuurlijke rijkdommen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Het zal hun situatie niet fundamenteel veranderen. Problemen met
|
|
voedselvoorziening, toegang tot drinkbaar water, gezondheidzorg,
|
|
onderwijs, economische toestand, politieke stabiliteit en
|
|
onafhankelijkheid blijven bestaan. En wat nog belangrijker is,
|
|
het zou ook geen toegang bieden tot de kennis vergaard in het
|
|
Noorden die bij deze problemen van nut kunnen zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
De prijs die men moet betalen voor deze verandering is het
|
|
aanvaarden van de ideologie dat kennis en cultuur het bezit
|
|
kunnen zijn van personen en dat het moreel juist is dat
|
|
diegenen die kennis hebben opgebouwd er alle rechten op hebben
|
|
en er volledige controle op kunnen uitvoeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Als men dit principe aanvaardt als benchmark, gaan volgens
|
|
het principe van gelijkheid bij mensenrechten, inheemse volkeren
|
|
ermee akkoord dat het moreel juist is van het Noorden om geen
|
|
toegang te verlenen tot de kennis die zij over de eeuwen hebben
|
|
opgebouwd. Kennis die voor een groot deel verantwoordelijk is voor de
|
|
enorme digitale kloof en de grote ongelijkheid van macht in deze
|
|
wereld.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
"Intellectuele eigendomsrechten" zijn zuivere
|
|
handelsgoederen. Door de cultuur en de culturele erfenis van
|
|
inheemse volkeren in zo'n systeem te verankeren, worden het
|
|
ook ordinaire handelsgoederen. Ze bestaan vooral om te worden
|
|
verhandeld en worden in de eerste plaats gerespecteerd
|
|
voor de economische waarde die ze vertegenwoordigen. Het is een
|
|
ideologie die steunt op de hedendaagse gewoonte om culturele en
|
|
traditionele kennis te bekijken als iets dat economisch maximaal
|
|
moet renderen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Door de morele verplichtingen van het Noorden om hun rijkdom en
|
|
kennis te delen ongedaan te maken, zal hun traditionele kennis
|
|
het enige handelsgoed worden voor de inheemse volkeren. Het
|
|
wordt hun enige troef bij onderhandelingen over de toekomst van
|
|
hun volk.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Door de bestaande globale ongelijkheid zullen de prijs en de
|
|
contractuele verplichtingen voor het grootste deel bepaald
|
|
worden door de Noordelijke mediabedrijven. De overeenkomst
|
|
weigeren betekent dat je de middelen hebt om helemaal geen
|
|
overeenkomst aan te gaan. Maar in de meeste gevallen zal het
|
|
ondertekenen van de overeenkomst de enige manier zijn om toegang
|
|
te krijgen tot voedsel, water, gezondheidszorg, opleiding en de
|
|
algemene kennis uit het publiek domein.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Dus in het meest extreme geval zullen de cultuur en de culturele
|
|
erfenis van inheemse volkeren eindigen als "bezit" van
|
|
Noordelijke mediabedrijven. En afhankelijk van de afgesloten
|
|
contracten zullen toekomstige generaties van inheemse volkeren
|
|
niet langer gemachtigd zijn om hun eigen culturele erfenis te
|
|
"gebruiken".
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Het maakt niet uit wie het monopolie in handen krijgt, het is
|
|
het monopolie zelf dat bedreigend is voor de sociale banden
|
|
tussen jullie en de rest van de mensheid. Rituelen worden levend
|
|
gehouden door ze te beoefenen en door overlevering. Talen
|
|
blijven bestaan door ze te gebruiken met zoveel mogelijk mensen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
In een systeem van "intellectuele eigendom" wordt delen, en
|
|
zelfs communiceren, erg gevaarlijk. Telkens een auteur of artiest
|
|
contact heeft met iemand, moet die heel voorzichtig zijn,
|
|
en bij de kleinste mogelijkheid van een contractbreuk
|
|
onmiddellijk het contact verbreken; anders wordt de kans groot
|
|
dat ze de wet op de auteursrechten overtreden wat tot dure
|
|
rechtszaken kan leiden als iemand "geïnspireerd" geraakt is door
|
|
het gesprek.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
De rechtszaak kan ingeleid worden door de inheemse volkeren of
|
|
door Noordelijke mediabedrijven die eventueel dat specifiek stuk
|
|
van de culturele erfenis hebben opgekocht en het nu dus
|
|
"bezitten".
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
In beide gevallen zal het monopoliserend systeem de
|
|
solidariteit, het delen en de communicatie tussen de hele
|
|
mensheid vernietigen. Voor inheemse volkeren betekent dit dat
|
|
hun taal, rituelen en culturele erfenis samen zullen uitsterven
|
|
met de laatste generatie die ermee opgroeide.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
In een perfecte wereld met een perfect werkend systeem, is de
|
|
prijs die men moet betalen voor het uitbreiden van monopolies
|
|
niets minder dan het einde van de culturele identiteit van de
|
|
inheemse volkeren.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Aangezien de wereld waarin wij leven niet perfect is, zal het er
|
|
in realiteit niet zo extreem aan toe gaan, maar uiteindelijk zal
|
|
de prijs toch betaald moeten worden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Uit ervaring kunnen we veronderstellen dat de Noordelijke
|
|
bedrijven meer dan voldoende dure advocaten zullen inhuren die
|
|
zullen aantonen dat die bepaalde plant, dat ene ritueel of een
|
|
bepaald stuk muziek helemaal niet zo exclusief zijn voor dat
|
|
inheemse volk waar ze tegen procederen, en dat het dus onduidelijk
|
|
is aan wie het juist toebehoort.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Moest dat inheems volk hun claim staande houden dan zullen ze
|
|
jarenlang heel erg dure procedures voor de rechtbank moeten
|
|
voeren tegen de beste advocaten die men kan vinden. De
|
|
bedrijven waartegen ze procederen kunnen het zich vaak ook
|
|
veroorloven te wachten tot hun problemen op "biologische wijze"
|
|
opgelost raken, een cynisch eufemisme om te verwijzen naar de
|
|
dood van de personen die hen aanklaagden.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Met of zonder rechtszaken zullen ze beginnen onderhandelen met
|
|
alle inheemse volkeren die hun claims op een bepaalde "eigendom"
|
|
kunnen argumenteren en de rechten overkopen van diegenen met het
|
|
goedkoopste aanbod, de anderen zullen blijven zitten zonder iets
|
|
van waarde om te onderhandelen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Als je weet dat je al je troeven zal verspelen als je het
|
|
contract niet zelf binnenrijft, dan zal je veel vlugger bereid
|
|
zijn een aanbod aan te nemen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Andere inheemse volkeren kunnen met een goed aanbod voor
|
|
voedsel en opleiding voor hun kinderen ook makkelijk verleidt
|
|
worden om zo'n bedrijf te ondersteunen voor de rechtbank. Het
|
|
lijkt dus vrij logisch dat deze situatie de solidariteit tussen
|
|
inheemse volkeren onder zware druk zal plaatsen. Het zou zelfs
|
|
kunnen leiden tot onherstelbare schade.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Eens deze van nature morele en culturele zaken zijn omgevormd in
|
|
een handelsgoed met bijhorende rechtszaken zullen ook de
|
|
tekortkomingen van het juridisch systeem snel duidelijk worden
|
|
-- waaronder vragen over neutraliteit en het voordeel van
|
|
diegene met de beste advocaten.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Enkele inheemse volkeren kunnen misschien iets winnen in de
|
|
"loterij van intellectuele eigendomsrechten" door het vinden van
|
|
een waardevolle plant of iets met gelijkaardige economische
|
|
waarde. Maar deze loterij zal slechts enkele winnaars kennen en
|
|
veel verliezers. En zelfs winnen is in deze situatie nog altijd
|
|
slechter dan de neutrale situatie, aangezien de waarde die je
|
|
kan aanbieden steeds in het niets zal verzinken bij de
|
|
verzamelde portfolio's van de Noordelijke bedrijven.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Als je kijkt naar de prijs die betaald moet worden om mee te
|
|
draaien in het systeem, lijkt het sterk op Russische roulette
|
|
met op één na alle kamers van het pistool geladen. Je kan maar
|
|
beter hopen op die kamer uit te komen.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Het systeem en de ideologie van "intellectuele eigendom" is
|
|
uitsluitend nog bestemd om in te gaan op de behoeften van grote
|
|
Noordelijke mediabedrijven. Noordelijke samenlevingen en in het
|
|
bijzonder hun artiesten en auteurs hebben zelf vaak
|
|
gigantisch grote problemen met het systeem.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Het is juist door dit systeem dat de digitale kloof en de
|
|
onderlinge machtsverschillen zo groot geworden zijn.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Als u al het bovenstaande leest, is minder monopolisering de
|
|
enige manier voor inheemse volkeren om op langere termijn te
|
|
overleven. Er moet een halt toegeroepen worden aan de
|
|
monopolisering van hun culturele en intellectuele schatten
|
|
</p>
|
|
|
|
<h3>Perspectieven</h3>
|
|
|
|
<p>
|
|
Om dit probleem aan te pakken moeten we het systeem
|
|
tegelijkertijd vanbinnenuit en vanbuitenuit aanpakken. Op zoek
|
|
gaan naar medestanders uit het noorden die goed beslagen zijn in
|
|
deze materie om aan uw eigen mensen de werking van het systeem te
|
|
leren. Zo hebben jullie zelf mensen die het systeem van
|
|
binnenuit in vraag kunnen stellen. Ze kunnen jullie helpen met
|
|
het uitzetten van een verdedigingstrategie tegen directe
|
|
aanvallen zolang het bestaande systeem blijft bestaan.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Ondertussen moet u vermijden dat u het bestaande systeem enige
|
|
legitimiteit geeft en weerstaan aan de bekering tot het dogma
|
|
dat "intellectuele eigendom" vandaag geworden is.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Een deel van deze tactiek bestaat uit het vermijden van de
|
|
gevaarlijke, ideologisch geladen term "intellectuele eigendom"
|
|
en te kiezen voor termen zoals "beperkte intellectuele
|
|
monopolies" of -- zeker als u praat over de praktische gevolgen
|
|
-- de zaken gewoon bij hun naam noemen zoals auteursrecht en
|
|
patenten.
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
In plaats van te vragen voor "eigendom en controle over" kan men
|
|
beter gaan voor "een prioritair recht op de volledige voordelen
|
|
van" uw "culturele, intellectuele en de
|
|
zogenoemde natuurlijke rijkdommen".
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Zo legt u de nadruk op het probleem en de noodzaak van een
|
|
oplossing zonder uzelf te onderwerpen aan de ideologie van het
|
|
machtssysteem, de "intellectuele eigendom".
|
|
</p>
|
|
|
|
<p>
|
|
Ik hoop dat dit document een substantiële bijdrage kan leveren
|
|
aan het essentiële debat dat gevoerd werd rond de World Summit. En
|
|
ik hoop dat we een concreet plan zullen kunnen uitwerken om deze
|
|
problematiek voor altijd te beëindigen.
|
|
</p>
|
|
</body>
|
|
|
|
</html>
|
|
<!--
|
|
Local Variables: ***
|
|
mode: xml ***
|
|
End: ***
|
|
-->
|
|
|